اینجا «هنر» نذر عاشقی می‌شود

دستان پر هنر و مهر بانوانی که بافت گره‌هایشان آسمان را زیر پایت می‌کشاند و در دشت پر گل آن زیر قدم‌هایت رنگ به رنگ می‌پاشد، اینجا بوی عطر سیب می‌دهد.

خالصانه گره بر گره می‌زنند و هنر دستانشان با تاروپود قالی در هم گره می‌خورد و طرحی زیبا رقم می‌زند تا فرشی بافته و در بازار فروخته و در آمد حاصل از آن صرف بازسازی عتبات در نجف و کربلای معلی شود.

این کارگاه حال و هوایش معنوی است و کارش مقدس که با وضو و ذکر نام و یاد خدا شروع می‌شود، صدای دلنشین قرائت زیارت عاشورا و اشک‌هایی که به عشق دیدن ضریح شش گوشه جاری می‌شود، زیر لب زمزمه اجابت دعاست که هر کدام درد دل‌هایشان را با مولای خویش می‌گویند.

این هنر نه برای اینکه اتاقی از خانه‌ بانویی به فرش دستباف ایرانی زینت شود، بلکه این بار عشق است که تار و پود فرش را گره می‌زند و اظهار ارادت به مولا علی(ع) و فرزندان پاکش به‌ویژه سالار شهیدان که هنرمندانی را پای دار قالی نشانده است.

در این کارگاه کوچک بانوان دور هم جمع شده‌اند، برخی مادران همراه فرزند خردسال خود می‌آیند تا با بافت قالی در این کار خیر و معنوی سهیم باشند و برخی برای طلب فرزند اینجا دلشان را به عشق حسین(ع) گره می‌زنند و از خدا فرزندی صالح را طلب می‌کنند و بسیاری از بانوان که هر کدام با حاجتی می‌آیند تا خود را در زدن گره‌ای از این نقش عاشقی سهیم کنند.

تقریبا حدود دو سالی است که کارگاه‌های قالی‌بافی عتبات عالیات در استان همدان راه‌اندازی شده است، کارگاه‌هایی که در آن فقط تار و پود را گره نمی‌زنند بلکه دل‌ها به حسین(ع) گره می‌خورد و نقش عشق بافته می‌شود و با نیت خالصانه آن را به ستاد بازسازی عتبات عالیات هدیه می‌کنند.

زهرا تاریخی، مسئول امور بانوان ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: در ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان همدان جذب نذورات و مشارکت‌های مردمی به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در اقلام نقدی و غیر نقدی انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه اقلام نقدی شامل وجوهات نقدی و اقلام غیر نقدی شامل طلاجات، مسکوکات، فرش، مس، املاک و مستغلات است، گفت: اخیراً از دو سال گذشته اقدام به تأسیس کارگاه‌های قالی‌بافی برای حرم امام حسین(ع) شده است.

تاریخی با بیان اینکه در سطح استان همدان سه کارگاه قالی‌بافی راه‌اندازی شده است، افزود: این قالی‌ها به همت بانوان بافته می‌شود تا در وقت مقتضی برای حرم حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) مورد بهره‌برداری قرار گیرد.

راه‌اندازی اولین کارگاه قالی‌بافی در لالجین

وی گفت: اولین کارگاه قالی‌بافی ستاد بازسازی عتبات عالیات استان همدان در شهریورماه سال 1399 در شهر لالجین در محل مصلی نماز جمعه این شهر راه‌اندازی شد. در این کارگاه دو تخته فرش شش متری و جمعا 12 متر فرش بافته می‌شود که همه وجوهات و مواد اولیه این کارگاه قالی‌بافی از سوی خیرین و دفتر امور بانوان ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات تأمین شده است.

تاریخی تصریح کرد: فرشی که در این کارگاه بافته می‌شود از نوع نقشه بیجار و از بهترین مواد اولیه و پشم مرینوس تهیه شده که 9 بانو به‌عنوان بافنده مستمر و متغیر مشغول بافت بوده که از این تعداد چهار نفر به‌صورت استادکار و ما بقی به‌صورت بافنده ساده به این امر خیر مشغول هستند.

فعالیت دومین کارگاه در شهر مهاجران

وی یادآور شد: دومین کارگاه قالی‌بافی استان همدان در شهر مهاجران در دو سال پیش در حسینیه حضرت ابوالفضل(ع) این شهر با عنوان کارگاه سردار شهید حاج قاسم سلیمانی راه‌اندازی شده است. در این کارگاه نیز دو تخته فرش شش متری نقشه بیجار در حال بافت است که البته به مرغوبیت فرش لالجین نبوده، اما یکی از بهترین فرش‌های نقشه بیجار است که 11 بانوی بافنده شامل سه استادکار ما بقی نیز به‌عنوان بافنده ساده مشغول هستند.

مسئول امور بانوان ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان همدان با بیان اینکه همه هزینه مواد اولیه این کارگاه از سوی خیرین مهاجران تأمین شده است، اضافه کرد: یک دار قالی در این کارگاه به‌صورت امانی از سوی یکی از بانوان زیر پوشش کمیته امداد برای بافت هدیه شده است.

برپایی کارگاه در منزل بافنده همدانی

وی با اشاره به سومین کارگاه قالی‌بافی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات همدان، افزود: سومین کارگاه ما در شهر همدان به همت خانم شهربانو رکنیان بانوی 75 ساله همدانی راه‌اندازی شده که این کارگاه در منزل شخصی او بوده و دو کارگاه دیگر ما در شهرهای مهاجران و لالجین خارج از منزل هستند.

تاریخی تصریح کرد: خانواده بانو رکنیان از بافندگان مشهور فرش استان همدان بوده و علت اینکه با سن بالا پذیرفته تا این فرش را برای حرم سیدالشهدا(ع) ببافند این بود که دختر ایشان یک تخته فرش یک و نیم متر به یک متر مشهور به قالی (ذر نیم) را برای به ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات هدیه کردند و از این طریق با ستاد آشنا شدند.

وی یادآور شد: با توجه به اینکه برای بافت این فرش که نقشه جوزان ملایر است با توجه به اینکه این بانو مواد اولیه را نداشت از ستاد درخواست مواد اولیه شد و امور بانوان ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات همه مواد اولیه را در اختیار این بانوی فرهیخته قرار داد و حدود هفت ماه است که کار شروع شده و به نیمه رسیده است، انشالله طی چند ماه آینده به پایان می‌رسد و به نحو احسن تقدیم حرم حضرت ابا عبدالله حسین(ع) قرار می‌گیرد.

مسئول امور بانوان ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات استان همدان اضافه کرد: با توجه به اینکه فرش‌هایی که برای حرم‌های مطهر مورد استفاده قرار می‌گیرند فرش‌های ماشینی و یک دستباف است معمولا از فرش‌های دستبافت استفاده نمی‌شود و فرش‌های که به‌صورت دستبافت هستند تبدیل به احسن شده و با فروش آنها وجوهاتی که در اختیار ستاد قرار می‌گیرد صرف هزینه‌های بازسازی عتبات و حرم‌های مقدسه و مطهر می‌شود.

برش اولین فرش در مردادماه امسال

وی با اشاره به اینکه اولین قالی از کارگاه‌های قالیبافی ستاد توسعه و بازسازی عتبات 28 مردادماه سال جاری با حضور مسئولان استان در شهر لالجین تکمیل و برش زده شد، گفت: قالی‌های دیگر نیز در حال تکمیل است و در آینده نزدیک به اتمام می‌رسد.

تاریخی کار برای امام حسین(ع) را ارزشمند و مقدس خواند و بر استمرار این حرکت فرهنگی با ارزش تأکید کرد و افزود: بافت فرش حرم امام حسین(ع) علاوه بر اینکه ذخیره‌ای برای آخرت است، افتخاری بزرگ برای شهر و هنرمندان آن محسوب می‌شود و درصدد هستیم تا بتوانیم در سایر نقاط استان همدان با فراهم شدن زیر ساخت‌ها این کارگاه‌ها را توسعه بدهیم.

وی اظهار کرد: سه کارگاه ما بیمه هستند که در صورت بروز مشکل از بانوان بافنده و کارگاه‌ها حمایت بیمه‌ای صورت گیرد.

مشق دلدادگی در کارگاه قالی‌بافی

شهرزاد ربیعی سیما یکی از هنرمندان بافنده و مسئول کارگاه قالیبافی ستاد بازسازی عتبات عالیات لاجین نیز در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با بیان اینکه ساکن شهر همدان است و هر روز مسیر همدان تا لالجین را به عشق امام حسین(ع) طی می‌کند، اظهار کرد: من 49 سال سن دارم و تقریبا دو سال است که در این کارگاه در کنار بانوان بافنده مشغول بافت هستم.

وی با بیان اینکه مسیر عشق را از هدیه یک طاق پارچه به ستاد عتبات عالیات پیدا کرده و در این راه قدم برداشته است، افزود: من خودم با توجه به علاقه‌ای که داشتم در این کارگاه فعالیت خود را شروع کردم و خیلی کار قالی را ماهر نبودم ولی الان به لطف امام حسین(ع) در این کارگاه نقشه‌نویس ثابت هستم.

این هنرمند با بیان اینکه اینجا کسی نیامده که بدون گرفتن حاجتش برود، اضافه کرد: اینجا کسی نیست که به عشق مولایش پای دار قالی نیاید و حاجت نگیرد، هر کس نیت خالصانه و از روی عشق آمده دست خالی برنگشته است و بانوانی داریم که فقط می‌خواهند حتی یک گره را در این دار قالی بزنند.

وی با اشاره به اینکه این کارگاه به‌صورت صبح و بعد از ظهر فعال است و هر روز میانگین حدود 10 نفر یا بیشتر برای انجام این کار خیر و خداپسندانه در کارگاه حضور پیدا می‌کنند، تصریح کرد: در اوج شدت کرونا فعالیت کارگاه محدود شد و بانوان کمتر حضور داشتند.

ربیعی سیما اضافه کرد: در این کارگاه متقاضی برای بافت زیاد است و برخی برای گره زدن به این قالی یک روز حضور پیدا می‌کنند برخی دو روز و برخی 10 روز، اما بانوان مستمر ما حدود 11 نفر هستند.

اینجا هنر نذر عاشقی می‌شود

وی با بیان اینکه اینجا هنر نذر عاشقی می‌شود و همه تلاش بانوان بافنده برای اجر معنوی و آخرتی است، افزود: وقتی اعتقاد بر تار و پود قالی گره می‌خورد حسین(ع) گره‌گشایی می‌کند و بانوان بسیاری طی مدت راه‌اندازی این کارگاه حاجت خود را گرفته‌اند و بعد نذورات خود را به ستاد هدیه کرده‌اند.

ربیعی سیما با بیان اینکه قدم در این راه برای زندگی بافندگان بسیار برکت آورده است، بیان کرد: من خودم برکت این کار را در زندگی شخصی‌ام دیده‎ام و با فعالیت در این کارگاه به آرامش عجیبی دست یافته‌ام.

گزارش از فاطمه رحمتی