امام خمینی(ره) به بحران نظری و خلأ تئوریک در عرصه حکومت پاسخ داد
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا گفت: علی رغم تلاش‌های گسترده در ایران و سایر بلاد اسلامی مـهم‌ترین کـوشش در جهت پاسخ به بحران نظری و خلأ تئوریک موجود در عرصه حکومت را امام خمینی(ره) انجام داد.
حسن رحیمی روشن، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: یکی از مفاهیم و مصادیق عقاید سیاسی امام خمینی(ره)، داشتن روحیه شهادت طلبی و تزریق آن به جامعه است.
وی افزود: بر این اساس امام اگر شهادت و پیروزی را سعادت می‌دانستند و اظهار امیدواری می‌کردند که این روحیه در این ملت و نیروهای مسلح استمرار داشته باشد، در این صورت کشور بیمه است و هرگز نخواهد آسیب دید، فرهنگ شهادت‌طلبی با ایجاد تحولی شگرف در ابعاد فردی و اجتماعی، معنویت را در جامعه زنده کرد و با ایجاد تحولی درونی در جامعه، اخلاق فردی، دینی و اجتماعی مردم را به‌سوی آگاهی، رشد و بالندگی سوق داد.
رحیمی روشن یادآور شد: این نکته‌ای است که از دید محققین خارجی نیز دور نمانده است. یکی از نویسندگان غربی می‌گوید «خمیرمایه روحیه بالا که پشتوانه تلاش‌های جنگی ایران است، در مفهوم شهادت‌طلبی نهفته است».
وی با بیان اينکه با گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) هنوز ابعاد وسیع اندیشه سیاسی بنیان‌گذار انقلاب اسلامی در بین محققان داخلی و خارجی مورد توجه است، افزود: امام خمینی(ره) از معدود افراد تاریخ ساز است که اندیشه ایشان صورت عملی به خود گرفته و تبدیل به یکی از انقلاب‌های بزرگ تاریخ بشری و سپس به یک نظام مستقر سیاسی شده است. از طرفی دیگر ایشان از عالمان و متفکران بزرگ تاریخ اسلام در حوزه نظری و عملی است.
رحیمی روشن یادآور شد: از بین علما و اندیشمندان اسلام در 1400 سال گذشته و در عصر پس از معصومین کمتر کسی را می‌توان یافت که به اندازه امام خمینی(ره) تاثیرگذاری اجتماعی، سیاسی هم در حوزه نظری و هم در حوزه عملی داشته باشد امام خمینی(ره) از معدود افراد در سطح علمای رده بالای اسلامی است که اندیشه ایشان صورت عملی به خود گرفته است.
این استاد دانشگاه بوعلی گفت: در دو قـرن اخیر قدم‌های موثری در جهت تبیین و تطور اندیشه سیاسی شیعه برداشته شد. اما قبل از انقلاب اسلامی، هنوز با ارائه یک ساختار منسجم نظری و عملی فاصله زیادی داشت.
وی ادامه داد: بحران‌ها و چالش‌های تئوریک و عملی به حضور علمای مذهبی در انقلاب مشروطیت منجر شد اما ناکامی‌های پس از آن، نیز عقب نشینی مذهب از جامعه را به دنبال داشت. گـسترش و بسط گفتمان تجدد غربی مبتنی بر جدا انگاری عرصه دین و سیاست، افزایش نفوذ دولت‌های خارجی در ایران، احساس ضعف اسلام در صحنه بین المللی، بـسط اندیشه‌های چپ و مارکسیستی و در نهایت توسعه استبداد فشرده دولتی، همگی فضای تنفس دین را کاملاً تنگ می‌کرد و این عوامل ایجاب کرد که دانش‌وران و متفکران دینی، کاوشی بنیادین را به منظور پاسخ گویی به شـرایط جـدید، آن هم در درون دین، دنبال کنند اما علی رغم تلاش‌هایی که در این زمینه شکل گرفت، هیچ گاه نظریه‌ای ایجابی متقن و قابل اجرا در عرصه حـکومت دیـنی بـیان نشد بنابراین در دوره بعد، ضرورت ژرف‌اندیشی بیشتر در دین جهت پاسخ‌‌گویی به مقتضیات عصر جدید و نیازهای انسان و جامعه را افـزایش می‌داد.
رحیمی تاکید کرد: علی رغم تلاش‌های گسترده در ایران و سایر بلاد اسلامی مـهم‌ترین کـوشش در جهت پاسخ به بحران نظری و خلأ تئوریک موجود در عرصه حکومت را امام خمینی(ره) انجام داد. طرح یک نظریه ایجابی در حکومت که در چارچوب ساز و کارهای درون دینی ارائه می‌شد از اهمیت بنیادین به ویـژه در شـکل دهـی یک تحول اساسی در ساختار اجتماعی و سیاسی برخوردار بود که به یک دوره بـحران و چـالش نـظری معاصر اندیشه دینی پاسخی اثباتی داد.
این استاد دانشگاه بوعلی گفت: هنوز می‌توان تبیین‌های تازه‌ای از ساختار فکری امام به عنوان یک محقق تمام عیار دینی در حوزه سیاسی اجتماعی و هم‌چنین به عنوان تنها عالم شیعی که در طول تاریخ توانست اندیشه‌های سیاسی خود را در قالب یک نظام سیاسی پیاده کند به دست آورد.
وی با اشاره به اینکه کار امام خمینی(ره) هم از لحاظ نظری و نیز از لحاظ عملی منحصر به فرد است، افزود: ساختار حکومت‌هایی که در قالب اسلام(چه شیعه و چه سنی) در طول تاریخ ارائه شد فاقد دخالت و لحاظ عنصری بنام(مردم)بود. به عبارت بهتر نظام اسلامی که امام خمینی در نظر و عمل ارائه داد به تجربه بشری به عنوان یک عنصر مهم بی‌توجه نبود ترکیب جمهوریت به عنوان دستاورد جدید بشری با اسلامیت با عنوان دینی، الهی نخستین بار بود که از زبان یک عالم بزرگ شیعی مطرح می‌شد.
رحیمی اظهار کرد: اگر دین اسلام شامل (اعتقاد اخلاق واحکام) است در معرفت سیاسی اسلام نیز با عقاید سیاسی، اخلاق سیاسی و احکام سیاسی، مواجه هستیم. بنابراین گفتمان سیاسی امام را در قالب عقاید سیاسی اخلاق سیاسی و احکام سیاسی و تعامل آنها باهم، که منشعب از سه اصل اعتقادات اخلاقیات واحکام است می‌توان مورد ارزیابی قرار داد. این سه حوزه منشق از متون وحیانی مانند متن قرآن کریم سنت نبوی و ائمه است که با تاثیر از شرایط زمانی و مکانی قرن حاضر ظاهر شده است. در سه بخش هستی شناسی و انسان شناسی ومعرفت شناسی قابل بررسی است که به این سه بخش از منظر امام خمینی(ره) عنوان یکی از علمای برجسته تاریخ اسلام متاثر از قرآن و سنت است.
انتهای پیام
