عظمت حضرت زهرا(س) در روایات اهل تسنن

احادیث و کلمات متعددی در منابع روایی و تاریخی و رجالی اهل سنت در عظمت و جلالت حضرت زهرا(س) آمده است که می‌توان گفت فضایل آن حضرت مورد اتفاق فریقین شیعه و سنی است.

فضل، عظمت و مناقب حضرت فاطمه زهرا(س) در تاریخ دینی اسلامی آنقدر روشن است و جایگاه ایشان در نزد پدرشان حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) آنقدر گرامی و بلند است که احادیث و کلمات متعددی در منابع روایی و تاریخی و رجالی اهل سنت در عظمت و جلالت آن حضرت وارد شده است.

شخصیت فاطمه زهرا(س)، در روایات اهل تسنن به‌عنوان بانویی جامع فضائل انسانی ترسیم شده است. روایات اهل سنت در فضائل فاطمه زهرا(س) اعم از روایات تفسیری و غیرتفسیری است. روایات تفسیری جایگاه آن حضرت را از منظر قرآن کریم نشان داده و بیانگر شخصیت حضرت فاطمه زهرا(س) در تعابیر الهی است. 

درباره مقام و منزلت حضرت زهرا(س) در بین اهل سنت مطالب گوناگونی نقل شده است؛ سیوطی در ادبیات، حديث و تفسیر جایگاه بزرگی در بین علمای اهل سنت دارد. جلال‌الدین سیوطی متوفی سال ۹۱۱ قمری است و کتابی دارد به نام «مسند فاطمه». در این کتاب روایاتی که از طریق حضرت زهرا(س) نقل شده و همچنین روایاتی که درباره ایشان است جمع‌آوری شده است. یکی از مطالبی که درباره ایشان است در ذیل آیه ۳۶ سوره نور «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ و آن مشکات در خانه‌هایی قرار دارد مانند معابد و مساجد و منازل انبیا و اولیا که خدا رخصت داده که آنجا رفعت یابد و در آنها ذکر او شود و صبح و شام تسبیح و تنزیه ذات پاک او کنند.»

مردی برخواست و سؤال پرسید این خانه‌ها کدام خانه‌ها هستند؟ پیامبر اکرم(ص) فرمود: این خانه‌های پیامبران هستند. سپس ابوبکر برخواست و اشاره کرد به خانه حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) و پرسید آیا این خانه هم از همان خانه‌هاست که در این آیه آمده است؟ پيامبر(ص) فرمود بله این خانه از بهترین آن خانه‌هاست. این مطلب در کتاب «الدر المنثور» جناب سیوطی، جلد ۶، صفحه ۲۰۳ در ذیل همین آیه آمده است. 

همچنین نقل شده که عایشه از پیامبر(ص) سؤال می‌کند که چرا اینقدر فاطمه را می‌بوسی؟ پیامبر(ص) فرمود اصل و ریشه فاطمه از سیب بهشتی است و زمانی که پیامبر به معراج رفته بود این سیب به پیامبر هدیه داده شده است. که در ذیل آیه اول سوره اسراء که مربوط به معراج پیامبر(ص) است به این موضوع اشاره شده است.

در ذیل تفسیر این آیه برخی از مفسران اهل سنت این مطلب را آورده‌اند که از جمله جناب سیوطی در کتاب الدر المنثور  و محب‌الدین طبری در کتاب ذخایر العقبی و بغدادی در کتاب تاریخ بغداد و جناب ذهبی در کتاب میزان‌الاعتدال این مطلب را آورده‌اند. 

حاکم نیشابوری که از علمای بزرگ اهل سنت است با سند خودش روایت کرده که یکی از صحابه می‌گوید: از مادرم درباره فاطمه(س) دختر پیامبر(ص) سؤال پرسیدم که او چگونه بود؟ و مادرم جواب داد: او مثل ماه و خورشید می‌درخشید و چهره درخشان و نورانی داشت این مطلب را حاکم نیشابوری در کتاب مستدرک علی الصحیحین، جلد ۳، صفحه ۱۶۱ نقل کرده است. 

همچنین بخاری در کتاب «صحيح»‌، جلد ۲، صفحه ۳۰۲  نقل کرده است که پیامبر(ص) فرمود: «فاطمه پاره تن من است و هر کس او را به خشم آورد مرا خشمگین کرده است.» پیامبر اکرم(ص) فرمود: «فاطمه شاخه‌ای از شاخه‌های من است هر کس او را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است.» این مطلب را هم حاکم نیشابوری در کتاب مستدرک علی الصحیحین، جلد ۳، صفحه ۱۵۴ بیان کرده است. 

از پیامبر(ص) سؤال پرسیدند: «محبوب‌ترین مرد در نزد شما کیست؟ ایشان جواب داد: علی(ع) و همچنین سؤال شد محبوب‌ترین زن نزد شما چه کسی است؟ که ایشان فرمود: فاطمه(س)» این هم در کتاب خوارزمی حنفی مکی، صفحه ۲۶ آمده است. همچنین عکرمه از ابن عباس نقل کرده است که پیامبر(ص) هرگاه می‌خواست به مسافرت برود با آخرین کسی که خداحافظی می‌کرد حضرت فاطمه(س) بود و هرگاه از مسافرت برمی‌گشت با اولین کسی که دیدار می‌کرد حضرت فاطمه(س) بود‌. این مطلب در کتاب مناقب آل ابی‌طالب، جلد ۳، صفحه ۳۳۳ آمده است. 

همچنین مادر سعد بن معاذ که با حضرت فاطمه(س) ارتباط داشت و اهل شعر و ادب هم بود، شعری در رثای حضرت زهرا(س) سروده که بیت‌های مختلفی دارد و یکی از این بیت‌ها این است «و نحن مع بنت نبی الهدی/ ذی شرف قد مکنت فیه/ فی ذروه شامخه اصلها/ فما اری شیئا یدانیه» اینکه ما همراه حضرت فاطمه(س) دختر پیامبر(ص) هستیم یک شرف بسیار بزرگ است و افتخاری برای ماست. ایشان در یک جایگاه بسیار بلندی قرار دارد که کسی به آن جایگاه نمی‌رسد.

حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی سلیمانیان، مدرس حوزه علمیه همدان