مهدویت چه نقشی در امیدبخشی به جامعه دارد

از سرمایه‌های مهم زندگی، امید است که مایه حیات، نشاط و پویایی است. وجود امام در عالم، موجب امید به آینده‌ای روشن و سراسر شور و اشتیاق است. شیعه پیوسته و در طول تاریخ 1400 ساله، به انواع بلاها و سختی‌ها گرفتار شده است، اما آنچه به‌عنوان نیرویی بزرگ و پشتوانه‌ای استوار، او را به ایستادگی و تسلیم نشدن و حرکت و تلاش، واداشته، امید به آینده سبز مؤمنان و دین‌باوران بوده است؛ آینده‌ای که نزدیک است و می‌تواند نزدیک‌تر باشد، زیرا آن که باید رهبری قیام را به عهده گیرد، زنده است و هر لحظه پا در رکاب. به‌منظور بررسی نقش مهدویت در امیدبخشی به جامعه، خبرنگار ایکنا از همدان با حجت‌الاسلام والمسلمین محسن منصوری، کارشناس مهدویت مرکز تخصصی امام باقر(ع) حوزه علمیه همدان و عضو مؤسسه کلامی احیا گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:

ایکنا _ امید چه نقشی در شکوفایی و پیشرفت جامعه خواهد داشت؟ 

در روایات اسلامی به امید و نقش آن در زندگی شخصی و اجتماعی اشاره‌های زیادی شده است؛ درواقع یکی از مؤلفه‌هایی که باعث ایجاد تغییر، پیشرفت و نشاط در جامعه و فرد می‌شود، امید است. 

اگر امید یک شخص یا جامعه گرفته شود، شاهد هیچ پیشرفتی در آن جامعه و فرد نخواهیم بود. اما آنچه که ما را در داشتن امید پایدارتر می‌کند این است که این امید از چه منبعی گرفته شود. درواقع هر شخصی می‌تواند با در نظر گرفتن برخی فاکتورهای مادی، در دل خود امید ایجاد کرده و در این راستا حرکت کند. 

اما نکته اینجاست که عوامل مادی امید، بدون در نظر گرفتن حقیقت و ماهیت انسان عمل می‌کند و چه بسا در بسیاری از موارد با از دست رفتن شرایط مادی امید فرد هم از هم می‌پاشد. 

ایکنا _ مهدویت چه نقشی در امیدبخشی به یک جامعه دارد؟ 

مهدویت به‌عنوان شاخص و عاملی در ایجاد امید حقیقی، رمز پیروزی و سلامتی و شادابی جامعه‌ای را که به آن روی آورده است را تضمین می‌کند. شخص و جامعه مهدی‌باور نه تنها در زندگی شخصی بلکه در زندگی اجتماعی نیز به‌دنبال یافتن راه‌های موفقیت و سلامتی است. نه هر سلامتی و موفقیتی؛ بلکه موفقیتی که برای کل جهان مفید است، هر چند ممکن است خود شخص را از بسیاری از موقعیت‌ها و نعمت‌های مادی محروم کند. 

جامعه مهدی‌باور آنچنان پر از امید و نشاط می‌شود که در این راستا منافع شخصی را درنظر نمی‌گیرد بلکه تلاش و دغدغه او، ایجاد آثار و نتایج مثبتی است که برای کل جهان و در جهت رشد عقلانی بشر مفید است. اصلی‌ترین علت این قضیه الهی بودن اعتقاد به مهدویت است که به‌عنوان موتور متحرک عمل می‌کند.

ایکنا _ امید به‌عنوان یک اصل و برجسته‌ترین خاصیت اعتقاد به مهدویت در وجود فرد منتظر و جامعه چه آثاری ایجاد می‌کند؟ 

از مهمترین آثاری که می‌توان برای اعتقاد به مهدویت برشمرد، واقع‌گرایی شخص مهدی‌باور است، فرد یا جامعه مهدی‌باوری که امید خود را از عقیده به مهدویت گرفته است، از خلوص بسیار بالایی برخوردار است به حدی که گویی تمامی فعالیت‌هایش در راستای منافع شخصی و پراهمیت است.

در مواجهه با مشکلات بسیار عاقلانه و نرم‌تر عمل خواهد کرد، چراکه با جدیت هرچه تمام‌تر به دنبال اهداف، ایجاد وسایل و ابزار موفقیت است. در هنگام تلاش سعی دارد بهترین نتیجه را به ثمر برساند نه اینکه فقط به انجام فعالیت‌هایی مشغول باشد که وظیفه خود را به‌جا آورده باشد.

چنان تلاش می‌کند که گویی برای غیر از این اهداف زاده نشده است و هدف دیگری ندارد. با تمرکز بسیار بالایی نقش خود را ایفا می‌کند.

ایکنا _ چگونه می‌توان سختی‌های دوران غیبت از جمله بی‌عدالتی، رواج نفاق و دورویی، حق و ناحق شدن و جابه‌جایی ارزش‌ها را پیش از ظهور تحمل کرد؟ در این زمینه وظیفه ما چیست؟ 

تحمل سختی‌های هر امری بستگی به مقدار معرفت ما در مورد عقاید، اهداف و کارهایی است که انجام می‌دهیم، به‌عنوان مثال اگر شخصی به دنبال شغلی باشد که به مقدار زیادی از آن شغل درک دارد، آثار و درآمد خوب آن شغل را کاملاً اطلاع دارد، طبیعی است که در راه رسیدن به آن در برابر هر مشکل و بی‌عدالتی ایستادگی خواهد کرد. 

اگر شخصی از آثار نماز شب در زندگی خود اطلاع یابد مطمئناً برای به‌جا آوردن این مستحب مؤکد تلاش بسیاری خواهد کرد. برای چنین شخصی برخواستن از خواب شیرین و تحمل سرمای زمستان بسیار عادی جلوه خواهد کرد و برای او تحمل هر سختی یک مزیت و عاملی برای اعتماد به‌نفس بیشتر خواهد بود.

اگر ما در دوران غیبت امام عصر(عج) معرفت و آگاهی لازم را نداشته باشیم بسیار طبیعی است که در بی‌عدالتی‌ها و ظلم‌هایی که برای ما یا دیگران اتفاق می‌افتد بسیار ناکارآمد عمل خواهیم کرد و طبیعتاً دچار شکست خواهیم شد. البته این امر مختص دوران غیبت نبوده و در دوران حضور امام معصوم(ع) نیز صادق است. به‌عنوان مثال افراد زیادی را مشاهده می‌کنیم که خود پیامبر اسلام(ص) را درک کردند با ایشان زندگی کردند نصایح ایشان را شنیدند، اما بسیار ناکارآمد ظاهر شدند.

بنابراین اگر انسان مهدی‌باور باشد، اما معرفت نداشته باشد در دوران تغییر و تحول دچار تزلزل خواهد شد. در این مورد روایات فراوانی داریم که دوران غیبت را دوران امتحان و غربال شدن نام گذارده‌اند. 

آنچه ضروری می‌نمایاند تفکر و تعمق بسیار زیاد ایمان‌داران است که علاوه بر افزایش صبر و استقامت در خود مؤمنان مشوق‌های اجتماعی بسیار خوبی برای جامعه نیز خواهد بود. 

امید است که در راه رسیدن به خواسته‌های مولایمان صاحب الزمان(عج) نه از کمترین بلکه از بیشترین انرژی و توان خود استفاده کنیم تا علاوه بر افزایش امید خود و دیگران، از مشکلات روزگار نیز در امان بمانیم.