مهم‌ترین وظایف منتظران امام زمان(عج) چیست

انتظار ظهور آخرین نجات‌بخش آل‌محمد(ص) باوری است که شیعیان را امیدوار به برپایی حکومت عدالت‌محور مهدوی نگه داشته است. ظهور مردی از تبار کمال، قیام‌کننده به عدل، مزین به حسن جمال و رفتار که به پا می‌خیزد و بساط ظلم و جور را برخواهد چید.

اما در خلال این ایام انتظار، وظیفه منتظر چیست؟ آیا اینکه فقط چشم به راه بدوزیم و جمعه به جمعه ندبه بخوانیم کافیست؟ برای یافتن پاسخ این سؤال و بررسی وظایف فرد منتظر پیش از ظهور حضرت(عج) خبرنگار ایکنا از همدان، با حجت‌الاسلام والمسلمین سید جواد حسینی، متخصص حوزه مهدویت در همدان، گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:

ایکنا_ از دیدگاه شما مهم‌ترین وظایف منتظران ظهور حضرت حجت(عج) چیست؟

مهم‌ترین و بزرگترین وظیفه منتظران ظهور امام زمان(عج) تلاش برای اصلاح خود و جامعه است. رهبر انقلاب نیز با تأکید به اهمیت انتظار فرج، بزرگترین وظیفه منتظران را «اصلاح خود» و «جامعه» مطرح کردند. ایشان تأکید کردند که این اصلاح، باید در جهت آماده‌سازی جامعه برای پذیرش امام زمان(عج) باشد. 

اصلاح جامعه به معنی برداشتن موانع ظهور و فراهم کردن زمینه‌های پذیرش امام زمان(عج) است که این وظیفه، ابعاد مختلفی دارد؛ از جمله خودسازی، تهذیب نفس، کسب معرفت، عمل به احکام شرعی و تلاش برای رفع مشکلات مردم است. 

ایکنا_ لطفا به وظایف کلی منتظران امام زمان(عج) اشاره کنید.

اولین وظیفه در این راستا شناخت امام زمان(عج) است. بنابراین نخستین قدم برای انتظار، شناخت است. باید بدانیم که ایشان کیست، چه ویژگی‌هایی دارند و هدف از غیبت ایشان چیست‌. پیامبر اکرم(ص) می‌فرمایند: «مَن مَاتَ و لَم یعرِف إمامَ زمَانِه ماتَ میتةً جاهلیة هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است.» علامه مجلسی این حدیث را با چهل سند از طرق اختصاصی شیعه در بحارالانوار آورده است و علمای اهل سنت نیز این حدیث را در بیش از هفتاد کتاب از منابع حدیثی خود آورده‌اند که بعضی از آن‌ها عبارت است از سنن ابو داود؛ صحیح بخاری؛ صحیح مسلم (فقیه ایمانی). با توجه به قطعی بودن حدیث، نشناختن امام زمان(عج) در هر عصری، انسان را به مرگ جاهلیت می‌میراند.  همچنین امام باقر(ع) در این زمینه می‌‌فرماید: «هر کس در حالی که امامی نداشته باشد، بمیرد، مردنش، مردن جاهلیت است و هر آن‏که در حال شناختن امامش بمیرد، پیش افتادن یا تأخیر این امر [دولت آل محمد (ع)]، او را زیان نرساند و هر کس بمیرد در حالی که امامش را شناخته، همچون کسی است که در خیمه قائم [(ع)] با آن حضرت باشد.»

حارث بن مغیره از امام صادق(ع) چنین نقل می‌‌کند «به ابوعبدالله [امام صادق] (ع) عرض کردم: آیا رسول خدا(ص) فرمود: «کسی که بمیرد و امامش را نشناسد به مرگ جاهلی از دنیا رفته است»؟ فرمود: آری. گفتم: جاهلیت کامل یا جاهلیتی که امامش را نشناسند؟ فرمود: جاهلیت کفر و نفاق و گمراهی.» این شناخت، شامل آگاهی از نام، نسب، ویژگی‌ها و اهداف ایشان و... است. 

در روایت دیگری آمده، مردی از امام حسین(ع) پرسید: ای فرزند رسول خدا، پدر و مادرم فدایت، معرفت خدا چیست؟ حضرت فرمود «این است که اهل هر زمانی، امامی را که باید از او فرمان برند، بشناسند». با توجه به این روایتی که بیان شد به خوبی ضرورت شناخت و معرفت نسبت به امام روشن می‌‌شود. از این رو کسی که امام زمانش را نشناسد، هیچ بهره‌‬ای هم از اعمال خود نخواهد برد.

دومین‌ وظیفه منتظران ظهور، محبت به امام زمان(عج) است. محبت به امام زمان(عج) از نشانه‌های انتظار واقعی است. باید قلب خود را سرشار از محبت ایشان کنیم و همواره به یادشان باشیم، عشق و محبت به امام زمان(عج) نعمت بسیار عظیمی است و این محبت سبب می‌شود که محبوب خداوند شویم. دور شدن از گناهان و رذایل اخلاقی و همچنین دعای حضرت در رفع گرفتاری‌‌های دنیوی و اخروی و در نهایت رسیدن به سعادت و کمال، از آثار محبت به امام زمان(عج) است.

امام صادق(ع) فرمودند «هر کس ما اهل بیت را دوست داشته باشد، خداوند او را با ما محشور می‌ کند.» امام رضا (ع) فرمودند «همانا برای هر امامی از شما، محبتی در دل‌های شیعیانش وجود دارد.» (کافی/ ج ۱ ، ص ۳۷۶) 

محبت به امام زمان(عج) باید در قلب منتظران زنده باشد و همواره به یاد ایشان باشند. این محبت، از طریق دعا، زیارت و عمل به دستورات ایشان تقویت می‌‌شود.

دعا برای ظهور امام زمان(عج) نیز سومین وظیفه منتظران ظهور است. دعا برای ظهور امام زمان(عج) از مهم‌ترین وظایف منتظران است. باید همواره برای تعجیل در ظهور ایشان دعا کنیم و از خداوند بخواهیم که این امر را هر چه زودتر محقق کند. در روایات از معصومین(ع) در این مورد سفارش شده است از جمله این روایات امام صادق(ع) فرمودند «برای فرج بسیار دعا کنید، زیرا آن فرج شماست.» (کافی/ ج ۸، ص ۲۲) امام زمان (عج) در توقیعی فرمودند «و برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید، زیرا آن فرج شماست.» (کمال‌الدین/ ج ۲، ص ۴۸۵) دعا برای ظهور امام زمان(عج) از مهم‌ترین وظایف منتظران است. باید همواره برای تعجیل در ظهور ایشان دعا کنیم و از خداوند بخواهیم که این امر را هر چه زودتر محقق کند.

چهارمین وظیفه منتظران حضرت آمادگی برای ظهور ایشان است، منتظر واقعی باید همواره برای ظهور امام زمان(عج) آماده باشد. این آمادگی شامل خودسازی، تهذیب نفس، کسب معرفت، عمل به احکام شرعی و تلاش برای رفع مشکلات مردم و باید همواره در حال آماده شدن برای یاری امام زمان (عج) باشد. 

رهبر معظم انقلاب فرمودند: «آمادگی برای ظهور آرمانی است که باید به‌دنبال آن عمل بیاید. انتظاری که از آن سخن گفته‌اند، فقط نشستن و اشک ریختن نیست؛ انتظار به معنای این است که ما باید خود را برای سربازىِ امام زمان آماده کنیم.» 

تبلیغ و ترویج فرهنگ انتظار نیز از دیگر وظایف منتظران حضرت حجت(عج) است. منتظران باید با تبلیغ و ترویج فرهنگ انتظار، زمینه را برای ظهور امام زمان(عج) فراهم کنند. باید مردم را با شخصیت امام زمان(عج) و اهداف ایشان آشنا کنیم و آنها را به انتظار فرج دعوت کنیم.  انتظار فرج، به معنای دست روی دست گذاشتن و فقط دعا کردن نیست، بلکه به معنای تلاش و کوشش برای تحقق اهداف امام زمان(عج) است.

منتظر واقعی، باید در همه ابعاد زندگی خود، رنگ و بوی امام زمان(عج) را داشته باشد. مهم‌ترین وظیفه منتظران، تلاش برای اصلاح خود و جامعه است. فرهنگ انتظار و آمادگی برای ظهور امام مهدی(عج) یکی از موضوعات مهم در آموزه‌های دینی اسلام است که در روایات اهل بیت(ع) تأکید شده است. 

ایکنا _ اهمیت انتظار و آمادگی برای ظهور را از دیدگاه ائمه و پیامبر اکرم(ص) بررسی بفرمائید.

از دیدگاه ائمه و پیامبر اکرم(ص) انتظار فرج به عنوان بهترین عبادت شمرده شده است. رسول خدا (ص) فرمودند: «بهترین عبادت، انتظار فرج است.» این روایت نشان‌دهنده اهمیت انتظار و آمادگی برای ظهور امام مهدی(عج) به عنوان یکی از بهترین عبادات است.

امام علی(ع) در خطبه ۱۷۶ نهج‌البلاغه می‌‌فرمایند: «فرج را انتظار بکشید و از رحمت خدا ناامید نشوید.» این روایت نشان‌دهنده ضرورت تبلیغ و ترویج فرهنگ انتظار و تقویت ایمان در بین مؤمنان است. 

ابی حمزه ثمالی از ابو خالد كابلى روایت می‌كند كه امام زین‌العابدین(ع) فرمودند: غیبت به‌وسیله دوازدهمین از جانشینان رسول خدا و امامان بعد از او ممتد مى‏‌شود. ای ابو خالد مردم زمان او كه معتقد به امامت وى می باشند و منتظر ظهور او هستند، از مردم تمام زمانها بهترند، زیرا خداوند عقل و فهمى به آنها داده كه غیبت در نزد آنها حكم مشاهده را دارد! خداوند آنها را در آن زمان مثل كسانى می داند كه با شمشیر در پیش روى پیغمبر علیه دشمنان دین، پیكار كرده‏‌اند، آنها مخلصان حقیقى و شیعیان راستگوى ما هستند كه مردم را به طور آشكار و نهان بدین خدا می خوانند. و فرمود: انتظار فرج بزرگترین فرج است. (بحار الأنوار/ ج 52 ص122).

امام مهدی(عج) در توقیعی به شیخ مفید می‌‌فرمایند: «هر یک از شما باید به کاری که ما را به محبت ما نزدیک می‌ کند عمل کند و از کاری که موجب خشم و کراهت ما می‌ شود، پرهیز کند.» (الاحتجاج/ جلد ۲، صفحه 284) 

در خصوص وظایف منتظران واقعی امام زمان(عج) در روایات اهل بیت(ع) از اهمیت بسیاری برخوردار است. این روایات بر اهمیت انتظار و آمادگی برای ظهور، تقویت ایمان و اعتقادات، و لزوم صبر و استقامت در این مسیر تأکید دارند. منتظران واقعی امام مهدی(عج) باید با امید و تلاش در جهت اصلاح خود و جامعه، زمینه‌های ظهور را فراهم کنند و به وظایف دینی و اخلاقی خود پایبند باشند.