خداحافظی اهالی روستای امزاجرد با تشریفات مراسم ترحیم
روستای امزاجرد یکی از روستاهای پرجمعیت و از توابع شهرستان همدان است که اهالی آن در اجرای پویش حذف تشریفات غیرضروری از مراسم ختم پیش‌قدم شد‌ه‌اند و اساسنامهای را در این زمینه با موافقت اهالی روستا تنظیم کرده‌اند.
گاه مشاهده می‌شود كه برخی سنت‌های غلط و آداب و رسوم ناصحیح در بین مردم رایج شده و تا آنجا پیش می‌رود كه به یک معضل فرهنگی و اجتماعی مبدل می‌شود. تشریفات زائد مراسم سوگواری و فاتحه از جمله تهیه تاج‌گل‌های سنگین، نصب بنر و برخی هزینه‌هایی که خیری از آن به روح متوفی نمی‌رسد از جمله این تشریفات زائد است که البته در حال حاضر ایکنا قصد پرداختن به این مسائل را ندارد، بلکه در مورد سایر هزینه‌های مراسم فاتحه که صاحبان عزا به‌صورت پیش‌بینی نشده درگیر آن می‌شوند و طی چند سال اخیر با وجود مسئله گرانی، تورم و وجود مشکلات معیشتی بر آن دامن زده شده و برای مردم ملاحظاتی را ایجاد کرده که فقط به‌دلیل مرسوم بودن آن سنت و در رودربایستی مجبور به برگزاری آن هستند. این مسئله با بروز مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی تأثیرات منفی بر زندگی برخی از افرادی که عزیزان خود را از دست می‌دهند، می‌گذارد.
طرح جوانب و ابعاد این مسئله و بهره گرفتن از نقطه نظرات و دیدگاه‌های مختلف، می‌تواند زمینه‌ای را فراهم کند تا با روشن شدن موضوع و بررسی نقاط مثبت و منفی این پدیده فرهنگی و اجتماعی، آنچه كه مبتنی بر اصول اعتقادی و باورهای دینی و عرف جامعه اسلامی است مشخص شود و بیش از این شاهد شیوع و توسعه ابعاد منفی آن نباشیم.
شاید یكى از مهم‌ترین عوامل رواج یافتن تشریفات زائد در مراسم سوگواری و مجالس ختم و فاتحه‌خوانی، عدم شناخت دقیق افراد و خانواده‌ها نسبت به فرهنگ اصیل اسلام مربوط به این‌گونه مراسم و جهل به فلسفه محوری برگزاری این محافل است.
عامل دیگری كه به نظر می‌رسد در این راستا مؤثر باشد و چه بسا ریشه در همان عامل قبلی دارد گرایش به جنبه‌های صوری و ظاهری حیات دنیوی و برخی نمودهای آن از قبیل تفاخر و تكاثر باشد كه قرآن كریم نیز این‌ها را از جلوه‌های دنیای مذموم معرفی می‌فرماید.
به`منظور کمک به حل این مسئله درصدد هستیم روستاهایی را معرفی کنیم که در راستای حذف مراسم غیرضروری ترحیم پیش‌قدم شدند که چه بسا این قدم‌ها موجبات گسترش آن خواهد شد و پس از چندی تبدیل به یک فرهنگ شود.
روستای امزاجرد یکی از روستاهای پرجمعیت و از توابع شهرستان همدان است که اهالی آن در این امر خیر پیش‌قدم شد‌ه‌اند و اساسنامهای را در این زمینه با موافقت اهالی روستا تنظیم کرده‌اند، در همین راستا خبرنگار ایکنا از همدان با یدالله عظیمی، دهیار روستای امزاجرد، گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا _ لطفا ضمن معرفی روستای امزاجرد، بفرمایید فرهنگ و آداب و رسوم این روستا در زمینه هزینه برای برگزاری مراسم ختم چگونه است؟
روستای امزاجرد یکی از روستاهای پرجمعیت همدان محسوب می‌شود که در 10 کیلومتری این شهر واقع است. اهالی روستا انسان‌های فهیم و با فرهنگی هستند، به‌طوری که اکثر خود مردم درخواست حذف تشریفات از مراسم ترحیم را به ما پیشنهاد می‌دادند. پیش از اجرای این پویش نیز مراسم بسیار سنگین و با هزینه‌های زیادی در روستا برگزار می‌شد، به‌طوری که گاهی شمار مهمانان برخی مراسم از هزار نفر هم بالاتر می‌رفت. این در حالی بود که هنوز بستگان درجه یک و یا فرزندان مرحوم در شوک از دست دادن عزیز خود بودند و بدون هیچ‌گونه برنامه‌ریزی قبلی باید مبلغ سنگینی را بابت برگزاری این مراسم صرف می‌کردند و یا گاهی مرحوم مدتی در بستر بیماری بوده و اطرافیان از منظر روحی بسیار آسیب دیده‌اند و اکنون پس از فوت عزیز خود باید روزهای زیادی هم از میهمانان پذیرایی کنند.
ایکنا _ در مورد پویش حذف تشریفات مراسم فاتحه در این روستا توضیح دهید، چه شد که تصمیم بر اجرای این پویش گرفتید؟
براساس مشاهده وضعیت و فشار اقتصادی که بر خانواده‌ها و اهالی روستا وارد می‌شد و همچنین با مشاهده تشریفات و ریخت‌وپاش‌هایی که انجام می‌شد و مهم‌تر از همه با عنایت به درخواست اهالی امزاجرد طبق جلسه‌ای که با حضور جمعی از اهالی، روحانیت روستا و اعضای شورای فرهنگی انجام شد، تصمیماتی برای روستا اخذ شد که یکی از آن‌ها حذف پذیرایی ناهار و شام از کلیه مراسم ختم هفتم و چهلم و همچنین سالگرد است. پس از فوت متوفی مراسمی در حسینیه امزاجرد گرفته خواهد شد و طبق روال گذشته مراسم عزاداری با مداحی مادحین روستا و با سخنرانی روحانیت روستا انجام می‌شود، اما پذیرایی ناهار و شام حذف شده است.
ایکنا _ آیا مردم روستا مقاومت و مخالفتی در اجرای این پویش نداشتند؟
خیر، خوشبختانه طبق نظرسنجی انجام شده از مردم روستا که در کانال روستای امزاجرد بارگذاری شده بود بیش از ۷۵ درصد مردم با اجرای این پویش موافق بودند.
همچنین از زمان اجرای پویش که هنوز به 10 روز نرسیده است دو نفر از اهالی این روستا مرحوم شدند که خوشبختانه خانواده‌های هر دو متوفی در اجرای این پویش همکاری کردند و بدون برگزاری تشریفات مراسم ترحیم را برگزار کردند.
ایکنا _ آیا هزینه برگزاری مراسم ترحیم و سالگرد و... به سمت و سوی خاصی هدایت خواهد شد؟
ما اجباری به خانواده‌های متوفی نخواهیم داشت که حتما هزینه مراسم را خرج امور خاصی کنند، اما هر کسی که بخواهد می‌تواند هزینه این‌گونه مراسم را صرف امور خیریه روستا کند که در وهله اول صرف کمک به نیازمندان و فقرای روستا خواهد شد و سپس صرف هزینه تأمین دارو و درمان بیماران روستا و در مراحل بعدی هم صرف عمران و آبادی روستا می‌شود. علاوه بر این اساسنامهای در حال تنظیم است که بتوانیم به افراد نیازمند روستا تسهیلاتی را ارائه دهیم.
همچنین مبلغ اهدایی خانواده‌های متوفی را به هیچ وجه در کانال امزاجرد و در بین اهالی روستا اعلام نخواهیم کرد که در این صورت مردم روستا ممکن است دچار رقابت شوند. ما اجرای این پویش را در اکثر کانال روستاهای استان همدان بارگذاری کرده‌ایم که امیدواریم به یک سنت و فرهنگ پسندیده تبدیل شود.
خبرنگار ایکنا به‌منظور بررسی این موضوع از دیدگاه اسلام نیز با یکی از اساتید حوزه و دانشگاه، حجت‌الاسلام سید‌مجتبی حسینی یمین، مدرس دانشگاه در همدان گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا _ لطفا دیدگاه اسلام را درباره برگزاری مراسم ترحیم و اطعام دادن خانواده متوفی بفرمایید.
در صدر اسلام و با بررسی سیره پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) چیزی به‌عنوان اطعام و غذا دادن از طرف خانواده مرحوم وجود نداشته و اساساً این مطلب آداب و رسوم ماست. همچنین چیزی به‌عنوان برگزاری مراسم فاتحه و اطعام دادن به مردم پس از فوت شخصی وجود نداشته است و این‌گونه مراسم تماماً عرف است.
گرچه از منظر اسلام برگزاری مراسم فاتحه و پس از آن اطعام دادن به دیگران هیچ‌گونه مشکلی ندارد، اما در صورتی که موجب اخلال در امور زندگی مردم شده و تبدیل به تجمل‌گرایی و چشم‌و‌هم‌چشمی شود قطعاً مورد پذیرش اسلام نیست.
ایکنا _ شما به‌عنوان یک مبلغ دینی آیا حذف تشریفات از مراسم ختم را تأیید می‌کنید؟
گرچه از منظر اسلام اطعام دادن پس از فوت شخص هیچ اشکالی ندارد و به‌عنوان خیرات برای او در نظر گرفته می‌شود، اما قاعده عقلی حکم می‌کند انسان تصمیم درست بگیرد اگرچه خیرات به‌صورت اطعام خوب است، اما قطعاً اگر با این پول نیازهای جامعه و محیط اطراف خود را حل کنیم بهتر است. افراد با یک وعده غذا خوردن مشکلی از مشکلاتشان حل نخواهد شد، اما برای بستگان متوفی هزینه‌های سرسام‌آوری می‌شود که اگر صرف امور خیریه، تأمین نیاز نیازمندان و فقرا و همچنین تأمین هزینه‌های درمان بیماران و یا صرف دیگر امور عام‌المنفعه شود قطعاً ثواب بیشتری برای متوفی خواهد داشت و باقیات و الصالحات نیز خواهد شد.
یادآور می‌شود، خبرگزاری ایکنا به‌منظور فرهنگ‌سازی در مورد مسئله مطرح شده و کم کردن بار مشکلات افرادی که علاوه بر از دست دادن عزیز خود با هزینه‌های پیش‌بینی نشده از فوت شخص روبرو می‌شوند، درصدد است، روستاهایی که این سنت در آن پررنگ‌تر از برخی نقاط شهری است و اقدام به حذف این تشریفات کرده‌اند را معرفی کند و با خانواده‌های برخی از این افراد متوفی گفت‌وگوهایی داشته باشد.
انتهای پیام
خداقوت 
