امانت داری؛ ویژگی برجسته اخلاقی در جزء پنجم قرآن کریم

جواد صدیق، مدرس علوم قرآنی در همدان و مدیر بنیاد قرآن استان، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با اشاره به نکات اخلاقی جزء پنجم قرآن کریم، اظهار کرد: در آیه ۵۸ سوره نساء که در جزء پنجم قرآن کریم قرار دارد، خداوند دستور می‌دهد که امانات را به اهلش بسپارید در این آیه از قرآن می‌خوانیم «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا خدا قاطعانه به شما فرمان می‌دهد که امانت‌ها را به صاحبانش بازگردانید و هنگامی که میان مردم داوری می‌کنید، به عدالت داوری کنید. یقیناً [فرمان بازگردانیدن امانت و عدالت در داوری] نیکو چیزی است که خدا شما را به آن موعظه می‌کند؛ بی‌تردید خدا همواره شنوا و بیناست.»

وی افزود: بر اساس این آیه ادای امانت از دستورات الهی است که رسول اکرم(ص) در این باره می‌فرماید «کسی که در دنیا به امانت خیانت کند و آن را به صاحبش ندهد تا بمیرد به غیر از دین اسلام مرده است و خداوند را ملاقات می‌کند درحالی که خشمناک است و کسی که دانسته مال مورد خیانت قرار گرفته را بخرد مانند خیانت کار است.»

با اشاره به حدیث دیگری از پیامبر اسلام بیان کرد: همچنین رسول خدا(ص) می‌فرماید «سه خصلت است که در هر کس باشد دلیل متقنی بر منافق بودن اوست، هر چند که نماز بخواند، روزه بگیرد و خود را مسلمان جلوه دهد.و آن عبارت است از دروغگویی، خلف وعده و خیانت در امانت.»

وی با بیان اینکه امانت چند نوع است، ابراز کرد: نوعی از آن امانت الهی است که آن هم کتاب‌الله است. رسول اکرم(ص) در این باره می‌فرماید «من دو چیز گرانبها در میان شما به امانت می‌گذارم یکی کتاب خدا و دیگری اهل بیتم.» ادای امانت نسبت به کتاب خداوند همان خواندن، تدبر کردن قرآن کریم است همچنین امانت‌داری نسبت به اولیای الهی به معنای اطاعت از آنها و پیروی از دستورات این بزرگان است. 

این مدرس علوم قرآنی در همدان تصریح کرد: امانت مردم نیز گاهی به صورت مالی است که باید از اموال آنها مراقبت کنیم و گاهی نیز به صورت اسرار است که باید در حفظ و حراست از آنها بکوشیم، به طوری که اگر اسرار مردم را برای کسی بازگو کنیم خیانت در امانت محسوب می‌شود. در خانواده نیز اسرار زن امانتی برای مرد و اسرار مرد امانتی برای زن است که مطرح کردن این اسرار در بین افراد خیانت در امانت است. 

وی یادآور شد: در قرآن کریم درباره همسر حضرت نوح و حضرت لوط آمده که خداوند می‌فرماید آنها خیانت کردند خیانت آنها هم به این شکل بوده که اسرار این دو پیامبر و آمد و شد آنان را برای کافران بیان می‌کردند از این رو با عناوین کافر از آنها یاد شده است،  بر این اساس خداوند این دو را محکوم کرده و آنها را سزاوار آتش جهنم می‌داند. 

با اشاره به اینکه انتخاب مسئولین و قرار دادن میز و پست در اختیار آنها، امانت محسوب می‌شود، گفت: این امانتی است که مردم با رأی خود به آنها داده‌اند و خیانت در این نوع امانت به شکلی است که آنها کوتاهی در انجام وظایف داشته باشند که در این صورت خائن محسوب می‌شوند. به عبارتی رأی دادن به یک نماینده مجلس و یا یک رئیس جمهور انتخاب امانت‌دار است بنابراین باید در حفظ این امانت بکوشند که در صورت کم‌کاری به مردم خیانت کرده‌اند.