تربیت انسان‌ها زمان و مکان نمی‌شناسد

به گزارش ایکنا از همدان، اکرم افشین مهر، مدرس علوم قرآنی در همدان، در سخنانی به بیان نکات اخلاقی جزء یازدهم قرآن کریم پرداخت که در ادامه با هم می‌خوانیم:

در آیه ۳۹ سوره یوسف می‌خوانیم «يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ أَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ اى دوستان زندانى من! آیا خدایان متعدد و پراکنده بهترند، یا خداوند یگانه اى که بر همه چیز قاهر است؟!» آیه به این امر اشاره دارد که از همه فرصت‌ها برای امر تربیت می‌توان بهره گرفت.

حضرت یوسف در زندان هم دست از تربیت انسان‌ها نمی‌کشد دوستان زندانی خودش را نصیحت می‌کند و می‌فرماید آیا خدای یکتا برتر است یا خدایان متعددی که قدرتی ندارند و ایشان تلاش می‌کنند مردم را به خدا نزدیک کند و خدا را در نگاه آنها محبوب کنند. 

پس از این آیه می‌توان فهمید که تربیت و تعیلم و ارشاد مخصوص و محدود به مسجد، مدرسه و دانشگاه نیست بلکه باید از هر فرصتی برای این هدف استفادا کرد حتی اگر این فرصت در زندان باشد. 

بیشتر بخوانید:

• توبه؛ شرط اصلی آمرزش گناهان
• توحید؛ اولین قدم برای ورود به صراط مستقیم
• اسلام؛ دینی فراتر از تعصبات مذهبی
• چه گروهی از مردم رستگار می‌شوند
• علت تلخی و ناملایمات زندگی از دیدگاه قرآن

در آیه ۶ سوره هود می‌خوانیم «وَمَا مِن دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا وَيَعْلَمُ مُسْتَقَرَّهَا وَمُسْتَوْدَعَهَا ۚ كُلٌّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ هیچ جنبنده‌اى در زمین نیست مگر این که روزى او بر خداست. او قرارگاه و محلّ نقل و انتقالشان را مى داند. همه اینها در کتاب مبین (لوح محفوظ) ثبت است.» این آیه به این نکته اشاره می‌کند که روزی رسان خداست و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر اینکه روزی(مادی ومعنوی) او به عهده خدای مهربان هست. 

توجه به این نکته باعث می‌شود مومن به لحاظ اخلاقی از یک آرامش روحی برخوردار باشد و نگران روزی خود نباشد کار را برای روزی انجام ندهد بلکه کار را برای خدا انجام بدهد. و اگر مردم امروز به این آیه توجه داشته باشند هرگز نمی‌گویند که ما فرزند بیشتر نمی‌خواهیم به دلیل گرانی و مشکلات اقتصادی، این آیه با صراحت اعلام می‌کند که روزی هر کسی دست خداوند و اگر فرزندی به خانواده ای اضافه می‌شود خداوند متعال روزی او را نیز می‌دهد. 

افشين مهر در ادامه به آیه ۵۲ سوره هود اشاره کردوگفت: َيَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُم مِّدْرَارًا وَيَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمْ وَلَا تَتَوَلَّوْا مُجْرِمِينَ
و اى قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوى او باز گردید، تا باران را پى در پى بر شما بفرستد. و نیرویى بر نیرویتان بیفزاید. و گنهکارانه، روى (از حق) برنتابید.»

آیه ۵۲ سوره مبارکه هود، استغفار از گناه و باز گشت به سوى خدا را مایه آبادانى و خرمى و طراوت و سرسبزى و اضافه شدن نیرویى بر نیروها معرفی می‌کند. در این زمینه در روایات آمده فردی نزد امام حسن(ع) رسید و از خشکسالی آبادی‌اش شکایت کرد ایشان فرمود برو و استغفار کن، دیگری از فقر شکایت کرد فرمود استغفار کن، دیگری گفت دعا کن خداوند پسری به من بدهد حضرت به او هم فرمود استغفار کن. این آیه نشان می‌دهد بین مسایل مادی و معنوی ارتباط وجود دارد. 

بر اساس آیه مذکور باید دانست که هیچ مسأله اخلاقى نیست، مگر این که اثر مفید و سازنده اى در زندگى مادى مردم دارد. و هیچ اعتقاد و ایمان صحیحى پیدا نمى شود، مگر این که در ساختن یک جامعه اى آباد و آزاد و مستقل و نیرومند سهم بسزائى دارد. 

در انقلاب اسلامى در کشور ما مشاهده شد که اعتقادات اسلامى و نیروى اخلاق و معنویت چگونه توانست بر نیرومندترین اسلحه زمان و قوى ترین ارتش ها و قدرت هاى استعمارى پیروز شود، و اکنون هم در این زمان که مردم با بحران اقتصادی مواجه هستند نیز میتوان از این نیروی معنوی بهره گرفت و پیروز شد. 

در سوره هود می‌فرماید «فَاسْتَقِمْ كَمَا أُمِرْتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطْغَوْا ۚ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ پس همان گونه که فرمان یافته‌اى، استقامت کن. و (همچنین) کسانى که با تو، (به سوى خدا) آمده اند (باید استقامت کنند).و سرپیچى نکنید، که او آنچه را انجام مى دهید مى‌بیند.» (هود / آیه 12) آیه به استقامت، در راه تبلیغ دین، استقامت در راه مبارزه با دشمنان، استقامت در انجام وظایف الهى و اجرای تعلیمات قرآن بدون هیچ گونه انحراف اشاره می‌کند.

این استقامت، نه به خاطر خوش آیند این و آن، نه از روى تظاهر و ریا، نه براى کسب عنوان قهرمانى، نه براى به دست آوردن مقام، ثروت و کسب موفقیت و قدرت، بلکه، تنها به خاطر فرمان خدا و آن گونه که به پیامبر ومومنان دستور داده شده است.

بنابراین همه مردم در هرجایی که هستند باید طبق دستور خداوند متعال ثابت قدم باشند وباید در مشکلات و سختی ها بخاطر فرمان خدا نه به خاطر چیز دیگر، تحمل و اسقامت به خرج دهند.