حج کنگره‌ای عظیم برای رفع تبعیض در جهان است
یک مدرس علوم قرآنی به بررسی شش کارکرد حج در بین مسلمانان پرداخت و گفت: حج کنگره‌ای عظیم برای رفع تبعیض در جهان است.
حج یکی از ارکان دین است. از مهمترین احکام عبادی و از فروع دین که در ماه ذی‌الحجه هر سال با مراسمی مخصوص و باشکوه در مکه برگزار می‌شود و بر همه کسانی که شرایط حج در آن‌ها جمع شود، واجب است و ترک حج از گناهان کبیره محسوب می‌شود.
در قرآن کریم آیات بسیاری درخصوص حج آمده و سوره‌ای به نام سوره حج وجود دارد. همچنین بیش از 9 هزار روایت درباره حج و احکام و اعمال حج نقل شده که بنابر برخی از آن‌ها، حج پس از نماز، برتر از تمام عبادت‌هاست. از این‌رو، به‌منظور بررسی کارکرد حج از جنبه‌های گوناگون خبرنگار ایکنا از همدان با مسعود رستنده، مدرس علوم قرآنی در دانشگاه فرهنگیان همدان گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا _ از مهمترین کارکردهای حج چیست؟
اولین کارکرد حج جنبه عبادی آن است که ما با اجرای مراسم و آیین حج، خود را به خداوند نزدیک می‌کنیم، قرب به خداوند و تجلی اخلاص از مواردی است که به جنبه عبادی حج می‌پردازد. همچنین حج یادآور معاد است و انسان را به یاد وقوف در ایستگاه‌های روز قیامت می‌اندازد.
دومین کارکرد حج، کارکرد اخلاقی است که به تزکیه نفس حاجی می‌پردازد. وقتی حاجی مُحرم می‌شود، تمام زینت‌ها و لباس‌ها را از تن برون می‌کند و تنها لباسی سفید بر تن می‌کند و ۲۴ چیز بر انسان حرام می‌شود، در این صورت است که فرد احساس می‌کند نباید تعلق به دنیا داشته باشد و باید خودسازی داشته باشد و به اصلاح نفس خود بپردازد. همچنین در این آیین حج، انسان احساس بندگی می‌کند و در پی اصلاح رفتار خود برمی‌آید، سعی می‌کند دیگران را ببخشد و کینه‌ای به دل نداشته باشد و کاملاً روح خود را پاک کند، چراکه وقتی انسان اعمال حج را انجام داد و به پایان رساند گویا که از مادر متولد شده و به او حاجی گفته می‌شود، چراکه از ابتدا می‌خواهد شروع کند و این فرصت طلایی را نباید از دست بدهد.
بیشتر بخوانید:
- حج؛ امنیت‌سازی و ظهور قدرت مسلمانان در قالب امت واحده
- حج؛ تحولی برای ابراهیمی شدن
- توحید؛ مهمترین فلسفه حج از دیدگاه امام خمینی(ره)
- سه ارتباط عمیق میان حج و مهدویت براساس روایات
سومین کارکرد حج، کارکرد اجتماعی آن است. حج کنگره‌ای برای وحدت امت اسلامی است، همچنین حج کنگره‌ای برای از بین رفتن تبعیض است که هیچ تفاوتی بین انسان‌ها از جمله سیاه و سفید و... وجود ندارد و همگی یک رنگ و با یک لباس هستند که گرد خانه خدا می‌چرخند. هیچ‌کس بر دیگری ترجیح و برتری ندارد. همدلی و همزبانی در بین مردم در حج غوغا می‌کند.
یکی از نمونه‌های بارز این همدلی اجرای طرح مودت در حج تمتع است که تعدادی تسبیح به حاجیانی که تحصیلات عالیه دارند داده می‌شود تا با حاجیان کشورهای دیگر ارتباط بگیرند و این تسبیح‌ها را به نشانه مودت و دوستی به آن‌ها بدهند و پس از دادن این هدیه یک مباحثه با یکدیگر داشته باشند که این ارتباط عمیق که پایه آن وحدت و مودت است بسیار مؤثر خواهد بود.
ایکنا _ آیا حج می‌تواند در حوزه سیاست نیز تأثیرگذار باشد؟
حج یک نمایش اقتدار میلیونی مسلمانان است که اتحاد مسلمانان را به تصویر می‌کشد. به گفته امام خمینی(ره) اگر هر مسلمانانی یک سطل آب بریزد اسرائیل را آب می‌برد، اسرائیل محو خواهد شد. اگر مسلمانان با یکدیگر اتحاد داشتند وضعیت مردم غزه و فلسطین و لبنان این‌گونه نمی‌شد.
حج یک آگاهی‌بخشی سیاسی و فرصتی برای تبادلات تحلیل‌ها و بیدارسازی مسلمانان جهان درباره مسائل مهم مسلمین است که بسیار مهم و ضروری است.
ایکنا _ رویکرد فرهنگی حج چیست؟
یکی دیگر از کارکردهای حج کارکرد فرهنگی و تمدنی است، حج احیای سنت‌های دینی حضرت ابراهیم(ع) و حضرت محمد(ص) است و زمینه‌ای برای تعامل فرهنگی مسلمانان است تا آداب و رسوم فرهنگی یکدیگر را به اشتراک بگذارند و مفاهیم اسلامی در این سطح عظیمی از اجتماع حاجیان به جهانیان نمایش داده می‌شود. یکی از مهمترین آثار و برکات حج رفع تبعیض در بین مسلمانان است.
یکی دیگر از کارکردهای حج نیز کارکرد اقتصادی است، به این صورت که حج می‌تواند بازار مشترکی بین مسلمانان در حوزه اقتصاد ایجاد کند و موجب رونق اقتصادی شود. از طرفی حج بستری را برای فقرزدایی از بین مسلمانان و ایجاد رونق اقتصادی فراهم می‌کند که اخیراً تدبیر خوبی اندیشیده شده و قربانی که در حج انجام می‌شود بسته‌بندی شده و به کشورهای نیازمند فرستاده می‌شود. علاوه بر این، اجتماع عظیم مسلمانان می‌تواند همکاری‌های مشترک بین بازرگانان ایجاد کند.
در مجموع اگر بخواهیم حج را خلاصه کنیم در همان جمله‌ای که خداوند در قرآن می‌فرماید: «فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَىٰ ۚبهترین توشه حج، تقواست» (بقره/ آیه 197) خلاصه می‌شود. تقوا هم به معنای مراقبت از رفتار در حوزه‌های مختلف است که اگر انسان مراقب رفتار خویش باشد حقوق دیگران را رعایت خواهد کرد، کرامت انسان‌ها را حفظ خواهند کرد. انسان‌ها را در هر درجه و مقامی که هستند مورد تکریم قرار دهند.
انتهای پیام
