امام خمینی(ره) یکی از عارفان فرهیختهای است که در سایه معارف قرآن و عمل به آنها به مقامات والایی رسیده و شعله عشق به حق و جذبه معارف قرآنی در سراسر وجود او فراگیر شده بود. امام، قرآن کریم را نازله غیبی و مظهر رحمت الهی میداند که جامع تمامی کمالات و صورت اسم اعظم و منتهای انسان کامل است.
ایشان قرآن را کتاب الهی و یک سفره گستردهای معرفی میکند که همه اشخاص به قدر سعه وجودی خود و ظرفیتی که دارند از آن استفاده میکنند و بالاترین هدف قرآن و هدف انبیای بزرگ توسعه معرفت است و به تعبیر امام خمینی(ره)، عرفان بزرگترین معجزه قرآن است.
عظمت این کتاب در بیان امام به عظمت فرستنده وحی و عظمت واسطه وحی و عظمت کسی که بر او وحی شده و عظمت پیام و هدف این کتاب میباشد.
به منظور بررسی چگونگی تجلی قرآن در رفتار و کردار امام خمینی(ره)، خبرنگار ایکنا از همدان، با حجتالاسلام والمسلمین جعفر علینقی، مدرس حوزه علمیه و عضو هسته علمی موسسه کلامی احیا همدان، گفتوگویی کرده است که مشروح آن را در زیر میخوانیم:
امام خمینی(ره) اصلاحگر بزرگ قرن حاضر دانشمند مسلمان برساخته مکتب اهل بیت عصمت و طهارت، از طرفی به تاریخ و اتفاقات گذشته اشراف داشت و به اقتضائات و نیازهای زمان عصر خود آگاه بود و از سوی دیگر سنت گفتاری و رفتاری معصومان را میشناخت. با مجموع این شناختها و خودسازی و تهذیب نفسی که داشت به سمت و سوی قرآن رفت و فهم عمیق و جامعی به دست داد که به نظم و انسجام و اقتدار جامعه اسلامی منجر شد و با تشکیل نظام سیاسی بر پایه آموزههای قرآن و روایات، زمینه تشکیل و تحقق تمدن نوین اسلامی را فراهم ساخت.
آموزههای قرآن کریم در سطح خرد و کلان شامل امور مختلف معرفتشناسی، خداشناسی، انسان شناسی، جهانشناسی، فرجام شناسی، مردم شناسی، تاریخ و تمدن و ... میشود.
روششناسی فهم متن یا منطق فهم متن به ما میگوید برای فهم آن باید علاوه بر فهم آموزههای خرد و کلان، در هر موضوعی برآیندگیری لازم است. یعنی مثلا در مورد انسان ممکن است یک جای متن به ویژگیهای جسمی و فیزیولوژیک آن بپردازد و جای دیگر آن به خصوصیات اخلاقی و سایر ابعاد انسان متمرکز شود. ولی یک دانشمند فرهیخته و جامعنگر همه مباحث آن متن را واکاوی کرده علاوه بر شناخت هر بعد از انسان، با نگاهی کلان از آن برآیندگیری میکند و عصاره بیان متن را در مورد ابعاد انسان و کل وجود انسان ذکر میکند.
امام خمینی(ره) در مرحله اول از آموزههای خرد و موردی قرآن کریم فهم عمیقی داشته و در سطح کلان نیز به یک فهم جامع دست یافته و برآیندگیری میکند. نگاه کلان و جامع او موجب شناخت کامل تری شد.
ویژگی فهم مرحوم امام خمینی(ره) این است که مراجعه او به قرآن و فهم از آموزههای قرآن موردی و در سطح خرد نیست بلکه افزون بر شناخت عمیق این سطح، به سطح کلان آن نیز دست یافته و آگاهی شگرفی پیدا میکند. این نگاه باعث میشود در موضوعات مختلف از قرآن برآیندگیری کند و آن را در ساحت حکومت، امت و تمدن تفسیر نماید.
یک بعد دیگر نگاه مرحوم امام به قرآن، نگاه عملیاتی، کاربردیسازی و امتداد بخشی آموزههای قرآن به عرصههای مختلف زندگی بشر است. از منظر مرحوم امام غایت و هدف از انزال قرآن هدایت بشر به سمت سعادت، کمال، رشد و تعالی است و این جز با عمل به قرآن و عملیاتی کردن آن اتفاق نمیافتد. از این رو، هم خود او در عمل به معارف بلند قرآن کریم عامل حقیقی است، هم سعی دارد قرآن را در سطح سیاسی اجتماعی امتداد ببخشد و در سطحی کلان به آن عمل شود. با این نگاه است که حکومت وقت را مصداق طاغوت و حکومت جور معرفی میکند و برای سرنگونی آن قدرت نرم خود را که محصول قرآن و سنت است به کار میگیرد.
مردم نیز با تجربه تاریخی و عقل و فطرت خود شخصیت سترگ و فضل جامع و نگاه کلان و امتساز، امام را مشاهده میکنند سر از پا نمیشناسند و تا پای جان از او حمایت و پیروی میکنند.
این نگرش پیامبرگونه بزرگ رهبر قرن است که توان متحد کردن مردم را دارد و آنان را در مسیر حق همدل، همراه و همافزا میکند و تاثیرگذارترین و بزرگترین انقلاب قرن را رقم میزند. هنر امام این بود که با فهم عمیق، جامع و کلانی که از قرآن و سنت و دین داشت به آن امتداد سیاسی اجتماعی بخشید و احیاگر فرهنگ اسلامی شد و نظامی را پایهگذاری کرد که اگر مردم و مسئولان در مسیر درست آن باشند و به وظایف خود عمل کنند مسیر سعادت هموار است.
همراهی مردم در فراز و فرودها و همه مراحل قیام، تاسیس و تداوم انقلاب با مرحوم امامخمینی(ه) نشان از کارآمدی تفکر و اندیشه تمدنساز او دارد و بدرقه بینظیر این رهبر بزرگ در رحلت جانگدازش موید این ادعا است
انتهای پیام