نقش دیپلماسی رسانه‌ای حج در پیاده‌سازی اهداف سیاسی اسلام
دیپلماسی رسانه‌ای حج می‌تواند نقش مهمی در شکل‌دهی و جهت‌گیری سیاسی ارائه دهد؛ حضور مسلمانان از کشورهای مختلف با دیدگاه‌های خاص سیاسی خود و همچنین حضور مقامات عالی‌رتبه دول مسلمان در کنگره عظیم حج فرصتی است برای تبادل افکار و اندیشه‌ها.
محمدجواد بیات، فعال و پژوهشگر سیاسی در تحلیل و تبیین جنبه سیاسی حج در یادداشتی که در اختیار ایکنای همدان قرار داده است، نوشت: موسوم حج فرصت مناسبی برای تبین فرهنگ اسلام و فرهنگ غرب است. در این موسم عبادی، سیاسی که در مکان مقدس برگزار می‌شود، می‌توان تقابل فرهنگ غرب و فرهنگ اسلام را بیان کرد و از نقشه‌های شوم دشمنان در جهت بی‌هویتی و القای فرهنگ خود پرده برداشت. صف‌بندی میان دو نظام ارزشی و مبارزه میان دو فرهنگ که همان فرهنگ به زنجیر کشیدن بشر و فرهنگ نجات بشر است.
موسم حج زمینه انقلاب و تحول درونی خیل عظیم توده‌های انسانی است که به عشق دیدار یار به محضر او شتافته‌اند و می‌کوشند از آن ضیافت الهی حداکثر بهره‌برداری را ببرند.
لبیک‌های مکرر از کسانی حقیقت دارد که ندای حق را به گوش جان شنیده و به دعوت الله تعالی به اسم جامع جواب می‌دهند. در آنجا مسئله، مسئله حضور در محضر است و مشاهده جمال محبوب. گویی گوینده از خود در این محضر بی‌خود شده و جواب دعوت را تکرار می‌کند و دنباله آن سلب شرک به معنای مطلق آن می‌کند.
بیشتر بخوانید:
- حج کنگره‌ای عظیم برای رفع تبعیض در جهان است
- حج؛ امنیت‌سازی و ظهور قدرت مسلمانان در قالب امت واحده
- حج؛ تحولی برای ابراهیمی شدن
- توحید؛ مهم‌ترین فلسفه حج از دیدگاه امام خمینی(ره)
- سه ارتباط عمیق میان حج و مهدویت براساس روایات
در لبیک، نه بر همه بت‌ها گوید و فریاد «لا» بر همه طاغوت‌ها و طاغوت‌چه‌ها کشد. حج در جوهر ذات خود، دارای دو عنصر اصلی است؛ تقرب به خدا در اندیشه و عمل و اجتناب از طاغوت و شیطان با جسم و جان.
حج مظهر توحید، و کعبه خانه توحید است، وحدت و همبستگی امت اسلامی بر گرد آن رقم می‌خورد. حج کانون معارف الهی است که از آن محتوای سیاست اسلام را می‌توان در تمامی زوایای زندگی جستجو کرد.
مقام معظم رهبری معتقدند: حج الگویی برای اداره بشریت است و با ترکیب سیاسی و معنوی خود بزرگترین منفعت امت اسلامی یعنی اتحاد را تقویت می‌کند. شاید بشود گفت حج تنها فریضه‌ای است که شکل و هئیت ظاهری آن ترکیب صد در صد سیاسی است. این اجتماع اصلا برای منافع انسان‌هاست. خداوند متعال حج را برای اداره بشریت نه فقط اداره مؤمنان، مسلمانان، بلکه برای اداره بشریت این تشکیلات را مقرر فرموده است.
حج آوردگاهی برای تعامل است. تعامل میان حجاج جهت افزایش عزت مسلمین و در این بین همه کشورهای اسلامی می‌توانند تأثیر بسزایی برای بالا بردن سطح ارتباطات سیاسی خود داشته باشند. حضور مسلمانان از کشورهای مختلف با دیدگاه‌های خاص سیاسی خود و همچنین حضور مقامات عالی رتبه دول مسلمان در کنگره عظیم حج فرصتی است برای تبادل افکار و اندیشه‌ها.
اگر حج را نوعی دیپلماسی بدانیم می‌تواند به یک سیستم ارتباطی گسترده که همه جهان را دربرمی‌گیرد تبدیل کرد. دیپلماسی رسانه‌ای حج می‌تواند نقش مهمی در شکل‌دهی و جهت‌گیری سیاسی ارائه دهد.
کنگره حج میدانی طراحی شده در جهان اسلام است تا مسلمانان بتوانند با اطلاع و بیان مشکلات و ارائه راه‌حل برای رفع آن‌ها زمینه تشکیل جامعه جهانی آماده کنند. اسلام دهکده جهانی را در حج طراحی کرده است. می‌توان اذعان کرد تشکیل دهکده جهانی راهبرد سیاسی حج است.
حج میدانگاهی برای تعامل است. باید پیام‌های حج به مسلمانان جهان گفته شود. گفتمان‌سازی در تنویر افکار عمومی از کارکردهای مهم سیاسی حج شمرده می‌شود.
بزرگترین مأموریتی که حج ایجاد می‌کند مأموریت پیام‌رسانی و تبادل اطلاعات است. حج آوردگاهی برای تعامل است. باید پیام‌های حج به مسلمانان جهان گفته شود.
وجود عناصر مختلف پیام و گیرنده در حج، تکنولوژی‌های روز دنیا و وسایل ارتباط جمعی می‌توانند عاملی برای انتقال پیام حج باشند. با انجام دیپلماسی قدرتمند حج می‌تواند بازکننده گره‌های کور ارتباطی جوامع اسلامی باشد.
مقام معظم رهبری، 14 اردیبهشت‌ماه در جمع کارگزاران حج فرمودند: «علما، روشنفکران، نویسندگان، گویندگان، کسانی که جایگاه تأثیرگذار در بین مردم دارند حرفشان اثر می‌گذارد. این‌ها همه‌شان نقش دارند، این‌ها می‌توانند درباره حقیقت حج برای مردم توضیح بدهند. مردم را تفهیم کنند و بر روی افکار عمومی مردم اثر بگذارند.»
به نظر می‌رسد پس از انجام مناسک حج و مراجعه حجاج به اوطان و بلاد اسلامی آنچه مغفول می‌ماند توجه به آغاز انجام رسالت خطیر و به‌کار‌گیری آموزه‌های حج ابراهیمی در مسیر تمدن‌سازی و دفع شرارت‌های دشمن در منطقه به‌ویژه فلسطین اشغالی و قدس شریف یعنی پاره تن اسلام خواهد بود. تأسیس سازمان مردمی حج رفتگان در حمایت از محرومان و مظلومان عالم از نکات قابل تأمل و پیشنهاد است.
تعیین سازوکار و انجام راهبرد، استفاده از ظرفیت‌های مادی و معنوی در سطح بین‌اللمل با مشارکت جامعه نخبگانی از ملل گوناگون به عهده متولیان امر، مراجع ذیصلاح با دیپلماسی قوی حج در مکتب امام خمینی(ره) و اندیشه جهانی رهبر فرهیخته و فرزانه جهان اسلام ولی امر مسلمین حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدظله العالی) خواهد بود.
انتهای پیام
