غدیر؛ سند الهی برای مشروعیت‌بخشی به حکومت جهانی امام زمان(عج)
متخصص حوزه مهدویت در همدان با بیان اینکه مهدویت، غایت و تجسم عینی وعده غدیر است، گفت: خطبه غدیر و واقعه غدیر، سند الهی برای مشروعیت بخشی به حکومت جهانی حضرت حجت(عج) است.
مهدویت و یا اعتقاد به موعود آخرالزمان یکی از مشترکات همه ادیان ابراهیمی است. در دین اسلام و به خصوص در مذهب شیعه به این مسئله به‌طور جدی پرداخته شده است و روایات بسیاری درباره مهدی موعود(عج) وارد شده است. روایات منقول از پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت ایشان تأییدی بر این ادعاست.
یکی از روایات متقن و صحیحی که در این باب وارد شده که به ویژگی‌های مهدی آل محمد(ص) می‌پردازد، خطبه غدیر است که در منابع شیعی و سنی نقل شده است در این خطبه پیامبر(ص) به بیان ویژگی‌های امام زمان(عج) می‌پردازد. به منظور شرح و تفسیر خطبه غدیر و ارتباط آن با مهدویت، خبرنگار ایکنا از همدان، با حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا یوسفی راستگو به گفت‌وگو پرداخته که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم؛
ایکنا _ چرا گفته می‌شود مهدویت برگرفته از جریان غدیر است؟
ارتباط بین غدیر و مهدویت، ارتباطی عمیق و بنیادین است که در چندین بعد قابل تبیین است اول آنکه غدیر استمرار امامت و ولایت الهی است، واقعه غدیرخم نه تنها به نصب حضرت علی(ع) به‌عنوان جانشین بلافصل پیامبر اکرم(ص) و اعلام ولایت ایشان بر مسلمانان انجامید، بلکه اساس سلسله پیوسته امامت را پی‌ریزی کرد.
پیامبر اکرم(ص) در خطبه غدیر، علاوه بر معرفی امام علی(ع)، به ائمه بعد از ایشان تا ظهور امام زمان(عج) نیز اشاره فرمودند. این امر نشان می‌دهد که امامت یک جریان مستمر و قطع‌ناپذیر است که با امام علی(ع) آغاز شده و با امام مهدی(عج) به کمال می‌رسد.
ایکنا _ آیا به‌طور صریح از امام مهدی(عج) در خطبه غدیر نام برده شده است؟
براساس اطلاعات موجود نیز دومین نوع ارتباط غدیر و مهدویت را نشان می‌دهد، خطبه‌ای که پیامبر اکرم(ص) در روز غدیر خم ایراد فرمودند، به صراحت به امام مهدی(عج) اشاره دارد.
این نکته، ارتباط مستقیم و جدایی‌ناپذیری میان این دو مفهوم برقرار می‌کند، چراکه نشان می‌دهد ولایتی که در غدیر اعلام شد، شامل حال دوازده امام معصوم می‌شود که آخرین آن‌ها، وجود مقدس امام مهدی(عج) است. این امر بر گستردگی و شمول پیام غدیر بر کل تاریخ امامت تأکید دارد.
روز غدیر به‌عنوان روز ظهور حضرت قائم(عج) نیز یکی از پیوندهای مهم میان غدیر و مهدویت، است که در برخی احادیث، روز غدیر خم (۱۸ ذی‌الحجه) به‌عنوان روز ظهور قائم آل محمد(عج) نیز معرفی شده است. این پیوند، اهمیت و عظمت روز غدیر را دوچندان می‌کند و نشان می‌دهد که این روز، نه تنها عید بزرگ انتصاب امام علی(ع) است، بلکه روزی است که وعده الهی برای برقراری عدالت جهانی به دست آخرین امام(عج) محقق خواهد شد.
همچنین تکمیل تاریخ آل محمد(ص) نیز در این روز اتفاق افتاد، غدیر خم به‌عنوان «اولین مرحله» در تاریخ امامت و رهبری آل محمد(ص) و ظهور امام عصر(عج) به‌عنوان «آخرین مرحله» از این تاریخ پیوسته، به هم مرتبط هستند. این دو رویداد، نقاط عطفی در یک جریان واحد و مستمر از رهبری الهی هستند که هدف آن، هدایت بشریت و اجرای عدالت در سراسر جهان است.
بر این اساس، غدیر نه تنها اعلام جانشینی امام علی(ع) بود، بلکه طرح کلی نظام امامت را برای آینده ترسیم کرد و پیوند ناگسستنی بین آغاز ولایت الهی و اوج آن در عصر ظهور امام مهدی(عج) را نشان داد.
ایکنا_ آیا در حدیث غدیر به مسئله امامت دوازدهمین امام اشاره شده است؟
در خطبه غدیر، پیامبر(ص) سه بار به صراحت به وجود امام دوازدهم اشاره می‌کنند. در فراز نخست می‌فرمایند: «النُّورُ مِنَ اللهِ مَسلوکٌ فِی ثُمَّ فی عَلیِّ بنِ ابی طالِبٍ، ثُمَّ فِی النَّسلِ مِنهُ اِلَی القائِمِ المَهدِیِّ نور الهی در من، سپس در علی(ع) و در نسل او تا قائم مهدی(عج) جریان دارد.»
در فراز دوم خطبه با عبارت «أَلا إِنَّ خَاتَمَ الأَئِمَّةِ مِنَّا القَائِمُ المَهدِی آگاه باشید که آخرین امام از ما، قائم مهدی(عج) است»، بنابراین پیامبر به صراحت امام زمان(عج) را در این خطبه به‌عنوان خاتم اوصیا معرفی می‌شوند.
علاوه بر این در آیه ۳۳ سوره توبه خداوند اینگونه بیان می‌کند: «لیُظهِرَهُ عَلَی الدّینِ کُلِّهِ» و در حقیقت در این آیه وعده غلبه دین حق را می‌دهد، که این جریان در روایات به صراحت به دوران ظهور امام زمان(عج) تفسیر شده است. پیامبر(ص) در غدیر با عبارت «أَلا إِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدِّینِ» بر این چیرگی تأکید می‌کنند.
غدیر؛ پیمان الهی برای استمرار امامت تا قیامت است، پیامبر(ص) هنگام بیعت‌گیری در غدیر می‌فرمایند: «فَأُمِرْتُ أَنْ آخُذَ الْبَيْعَةَ لَكُمْ... فِي عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْأَوْصِيَاءِ مِنْ بَعْدِهِ... خَاتِمُهَا الْمَهْدِيُّ مأمورم برای ولایت علی(ع) و اوصیای پس از او تا مهدی(عج) از شما بیعت بگیرم.»
اوصاف امام عصر(عج) در خطبه غدیر بیان شده پیامبر(ص) در بخشی از خطبه با ۱۸ بار تکرار «أَلا» هان! ۲۱ ویژگی کلیدی برای امام زمان(عج) برمی‌شمرند، از جمله «الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمينَ انتقام‌گیرنده از ستمکاران» «فاتِحُ الحُصُونِ فاتح دژهای نظامی و فکری دشمنان،» «وارِثُ كُلِّ عِلْمٍ وارث تمام علوم انبیا و اوصیا.»
غدیر تنها یک واقعه تاریخی نیست، بلکه نظام امامت از علی(ع) تا مهدی(عج) را تثبیت می‌کند. مهدویت، غایت و تجسم عینی وعده غدیر است و غدیر، سند الهی برای مشروعیت بخشی به حکومت جهانی حضرت حجت(عج). این دو چنان در هم تنیده‌اند که به‌قول امامین انقلاب پذیرش مهدویت، پذیرش غدیر است و انکار یکی، انکار دیگری است.
انتهای پیام
