ویژگی‌های حکومتی حضرت مهدی(عج) و پیامبر اکرم(ص)
متخصص حوزه مهدویت به بررسی شیوه حکمرانی و ویژگی‌های حکومتی حضرت مهدی(عج) با پیامبر اکرم(ص) پرداخت و گفت: به بیان ساده‌تر، حکومت پیامبر(ص) اساسنامه حکومت الهی را طراحی و اجرا کرد، و حکومت امام زمان(عج) عینیت یافته کامل و جهانی همان الگو در مقیاسی بزرگ‌تر و با امکاناتی وسیع‌تر خواهد بود.
مسئله حکومت و رسالت پیامبر اکرم(ص) از مهم‌ترین سرفصل‌های برنامه الهی در سیر تاریخ بشریت بوده که با نزول برترین کتاب آسمانی و تثبیت امر امامت و ولایت ائمه اطهار علیهم‌السلام، عالم را با سرعت بیشتری به سمت آینده تا رسیدن به تحقق کامل حکومت الهی در پهنه جهان هستی به واسطه امام عصر(عج) و پس از آن، تا قیامت سوق دهد. این همان وعده‌ای است که خداوند حداقل از زمان خلقت آدم(ع) به همگان ارائه داده است.
به منظور بررسی ارتباط حکومت اسلامی که پیامبر گرامی اسلام پایه گذاری کردند و تشکیل حکومت مهدوی، ویژگی‌های حکومت پیامبر اکرم(ص) و حضرت مهدی(عج) و بررسی اشتراکات ساختار حکومتی این دو، خبرنگار ایکنا از همدان، با حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا یوسفی‌راستگو، متخصص حوزه مهدویت در همدان گفت‌وگویی کرده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانیم:
ایکنا _ ساختار حکومتی امام زمان(عج) و پیامبر اکرم(ص) چه اشتراکات و تفاوت‌هایی دارند؟
حکمرانی پیامبر(ص) و امام زمان(عج) از جنبه‌های بسیاری دارای مشابهت‌های اساسی هستند، اما به دلیل تفاوت در شرایط زمانی و مکانی، در برخی جزئیات و نحوه اجرا تفاوت دارند. اما در یک نگاه کلی مشابهت‌ها در اهداف، مبانی و اصول کلی حکومت است و تفاوت‌ها نیز در شرایط اجرا، روش‌ها و گستره حکومت است.
منشأ الهی حکومت یکی از اشتراکات این دو ساختار حکومتی است. اساس حکمرانی هر دو، «حق الهی» و «نصب الهی» است. آنان حاکمانی منتخب مردم نیستند، بلکه از سوی خداوند برای هدایت بشر انتخاب شده‌اند. این اصل در مقابل نظریه‌های قرارداد اجتماعی یا حکومت مردمی محض قرار می‌گیرد.
هدف اصلی هر دو قرب به خداوند است. هدف نهایی از تشکیل حکومت توسط هر دو، صرفاً رفاه مادی یا قدرت‌طلبی نیست، بلکه ایجاد بستری برای عبودیت و بندگی خدا، گسترش عدالت، تعالی اخلاقی انسان‌ها و هدایت آنان به سوی قرب الهی است. دنیا مزرعه آخرت است.
همچنین قانون اساسی و مبنای حکمرانی هر دو، احکام و قوانین اسلام (قرآن و سنت) است. آنان قانون‌گذار مستقل نیستند، بلکه مجری و مبیّن احکام الهی هستند. در حکومت هر دو، احکام اسلامی در تمامی عرصه‌های فردی، اجتماعی، قضایی، اقتصادی و فرهنگی حاکم است.
عدالت محوری نیز از اشتراکات این دو ساختار است. یکی از بارزترین اهداف حکومت هر دو، برقراری عدالت در تمامی سطوح جامعه است. عدالتی که شامل تمامی اقشار، ادیان و نژادها می‌شود. روایات بسیاری بر این موضوع تأکید دارند که زمین را از عدل و داد پر می‌کند، همان‌گونه که از جور و ستم پر شده است.
هر دو رهبر، معصوم مصون از خطا و گناه هستند. این عصمت تضمین‌کننده صحت و عدالت در اجرای قوانین و تصمیم‌گیری‌ها است. مردم می‌دانند حاکمشان بر اساس هوای نفس عمل نمی‌کند.
منش و روش هر دو، آمیخته با اخلاق نیکو، رحمت، مهربانی با مؤمنان و صلابت در برابر دشمنان است. رسول خدا(ص) «رحمه للعالمین» بود و امام زمان(عج) نیز تجلی کامل همان رحمت الهی است.
ایکنا _ آنچه باعث می‌شود این دو حکومت در عین مشابهت‌های فراوان، تفاوت‌هایی نیز داشته باشند، چیست؟
شرایط آغاز حکومت یکی از این تفاوت‌هاست. پیامبر(ص) حکومت را در شرایطی بسیار سخت و از صفر آغاز کرد. جامعه عربستان در جهل و بت‌پرستی بود. ایشان با مقاومت‌های شدید داخلی (مشرکان مکه) و خارجی (امپراتوری روم و ایران) مواجه بود و به تدریج پایه‌های حکومت اسلامی را بنا نهاد.
امام زمان(عج) حکومت خود را در شرایطی آغاز می‌کند که جهان از ظلم و جور پر شده و بشریت به بن‌بست رسیده است. ایشان با پشتوانه تاریخی اسلام و تجارب بشری، حکومت جهانی خود را مستقر می‌سازد. آغاز حکومت ایشان با قیام و پیروزی نهایی حق بر باطل همراه است. محدوده و گستره حکومت نیز دیگر تفاوت این دو است.
حکومت پیامبر(ص) اگرچه جهانی بود (جهانی بودن رسالت)، اما در عمل محدود به شبه‌جزیره عربستان و بخش‌هایی از منطقه بود. اما امام زمان (عج) حکومت او جهانی است. تمامی کره زمین تحت فرمان او قرار می‌گیرد و هیچ منطقه‌ای از دایره عدالت او خارج نیست «یملأ الأرض قسطاً و عدلاً کما ملئت ظلماً و جورا».
سومین تفاوت در مخالفان و دشمنان است. پیامبر(ص) با دشمنان مشخص و عینی مانند مشرکان قریش، یهودیان بنی‌قینقاع و بنی‌نضیر، و منافقان داخلی مانند عبدالله بن ابی سرکرده منافقان روبه‌رو بود. اما امام زمان(عج) با دشمنان جهانی و ساختاریافته‌تری مواجه است. روایات از «دجال» نماد فریب و مادیت‌طلبی، «سفیانی» نماد استکبار و طغیان و لشکرهای بزرگ جهانی به عنوان دشمنان اصلی یاد می‌کنند. معجزات و امور خارق‌العاده نیز تفاوتی دیگر است.
پیامبر(ص) اگرچه معجزاتی مانند شق القمر داشتند، اما اداره حکومت عمدتاً در چارچوب قوانین طبیعی و عادی جهان پیش می‌رفت.
امام زمان(عج) در حکومت ایشان، امور خارق‌العاده به صورت گسترده‌تری ظاهر می‌شود. استفاده از دانش‌های خاص مانند خواندن کتب آسمانی پیشین، ارتباط با فرشتگان و حل مشکلات به شیوه‌های معجزه‌آسا در روایات ذکر شده است. البته قوانین طبیعی نیز پابرجا خواهند بود.
طول دوران حکومت پیامبر در مدینه حدود ۱۰ سال به طول انجامید. امام زمان(عج) بنا بر روایات، دوران حکومت ایشان بسیار طولانی خواهد بود (صدها سال) تا برکات حکومت الهی به طور کامل محقق شود.
جامعه تحت حکومت ایشان جامعه‌ای در حال گذار از جاهلیت به اسلام بود و هنوز نفاق و شرک به طور کامل ریشه‌کن نشده بود. اما جامعه تحت حکومت امام زمان، جامعه‌ای یکدست و یکپارچه در ایمان یا حداقل تسلیم در برابر حق خواهد بود. ظرفیت‌های عقلی و معنوی انسان‌ها به حدی می‌رسد که امکان پذیرش کامل عدالت و حکومت الهی فراهم می‌شود.
به بیان ساده‌تر، حکومت پیامبر (ص) الگو و اساسنامه حکومت الهی را طراحی و اجرا کرد و حکومت امام زمان(عج) عینیت یافته کامل و جهانی همان الگو در مقیاسی بزرگ‌تر و با امکاناتی وسیع‌تر خواهد بود.
انتهای پیام
