سوره حمد تبیین‌کننده حرکت انسان به سوی معاد است
آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی گفت: خداوند در سوره حمد سیر انسان از مبدأ به معاد را مطرح می‌کند؛ در این راه حرکت در مسیر وسط معنا ندارد، همه افراد یا در مسیر کسانی که خداوند به آنها نعمت داده هستند یا در مسیر کسانی که مورد غضب خدا قرار گرفته‌اند.
به گزارش ایکنا از همدان، آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان، شب گذشته، 30 مهرماه در جلسه 92 تفسیر قرآن کریم که در مسجد مهدیه همدان برگزار شد، در ادامه تفسیر سوره حمد به بیان نکاتی پرداخت که در ادامه می‌خوانیم:
در سوره حمد هم مبدأ، هم معاد و هم نبوت مطرح شده است، این سوره ام‌الکتاب است یعنی همه آنچه از معارف الهی در قرآن کریم وجود دارد در این سوره بیان شده است.
اصل و اساس حرکت انبیا بر این سه اصل بوده (البته در اصول دین که شیعیان به آن قائل هستند دو اصل عدل و امامت نیز مطرح است)؛ خداوند در سوره حمد سیر انسان از مبدأ به معاد را مطرح می‌کند و در آیه ششم سوره انشقاق می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ» انسان موجودی است که به سمت خدا حرکت می‌کند، این حرکت از رب‌العالمین یا ربوبیت شروع می‌شود و به مالک یوم‌الدین برمی‌گردد.
در پایان این سوره وقتی مسئله هدایت بیان می‌شود، در این راه دو دسته از افراد بیان می‌شود دسته‌ای که خداوند به آنها نعمت داده که این افراد یا در صراط مستقیم هستند یا رفقا و همراهان این افراد هستند، دسته دوم افرادی هستند که حرکت آنها به سوی خدا به سمت غضب خداوند است. در هر صورت هر دو دسته به سوی خدا حرکت می‌کنند، اما دسته اول به نعمت و دسته دوم به سمت غضب خدا.
در این راه حرکت در مسیر وسط معنا ندارد، همه افراد یا در مسیر کسانی که خداوند به آنها نعمت داده هستند یا در مسیر کسانی که مورد غضب خدا قرار گرفته‌اند. از این‌رو، سوره حمد تبیین‌کننده حرکت انسان است. خداوند می‌فرماید من سوره حمد را بین خود و بندگان خود تقسیم کرده‌ام گویا ملائکه و یا اغیار نیستند فقط بین خدا و بنده است.
غضب الهی درواقع همان عذاب الهی است که نتیجه انتخاب انسان است. ضالین هم که فرد سرگردان و گمراه است کسی که نداند در این دنیا دنبال چیست.
براساس روایات ضالین مسیحیان و مغضوب یهودیان هستند که عذابشان نسبت به ضالین شدیدتر است، در این مورد قرآن در آیه 47 سوره بقره می‌فرماید: «يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتِي أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَأَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعَالَمِينَ؛ ای بنی‌اسرائیل، یاد کنید از نعمت‌هایی که به شما عطا کردم و به نعمت کتاب و رسول شما را بر عالمیان برتری دادم.»
طبق آیه 65 سوره بقره «كُونُوا قِرَدَةً خَاسِئِينَ» قبل از ظهور اسلام و پیامبر(ص) افراد مسخ می‌شدند و چهره واقعی آنها به شکل حیواناتی در می‌آمد. در امت اسلامی خداوند به برکت وجود پیامبر(ص) باطن افراد را مخفی کرد حتی افرادی که غیرمسلمان بودند، این باطن‌ها در روز قیامت رو می‌شود، بنا به گفته پیامبر اکرم(ص) امت اسلام وقتی وارد قیامت می‌شوند 15 چهره دارند، البته این باطن‌ها را با توبه و اشک می‌توان اصلاح کرد حتی بدترین باطن‌ها را.
قرآن کریم می‌فرماید: قومی که قوم برتر بودند به دلیل برخی از امور مورد غضب خداوند قرار گرفتند؛ یکی از این امور که مورد غضب خداوند قرار گرفتند در آیه 46 سوره نساء «يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ ...» آمده است که علت غضب کردن به این افراد این است که دین را به خاطر منافع خود تحریف می‌کنند.
دومین کاری که از نظر قرآن کریم مورد غضب خداوند قرار می‌گیرد و همان‌طور که در آیه 161 سوره نساء نیز به آن اشاره شده است «وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا» رباست و در جای دیگر می‌فرماید که اگر این کار را کردید آماده جنگ با خدا شوید و ربا را اعلام جنگ با خداوند می‌داند، ربا وقتی در جامعه باشد، آرامش را می‌گیرد و جامعه را به‌هم می‌ریزد. جامعه رباخوار و فرد رباخوار مورد غضب الهی است.
کار دیگری که مورد غضب خداوند قرار می‌گیرد ترسیدن در میدان جهاد است، این قوم(یهود) در اورشلیم و فلسطین کنونی گفتند ما حوصله جنگ نداریم تو و هارون با خدایت بروید بجنگید و ما شما را دعا می‌کنیم که در آیه 24 سوره نساء «فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ» مطرح شده است.
انتهای پیام
