ترس و انذار؛ مرسوم‌ترین روش پیامبران برای هدایت بشر
آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی گفت: انبیای الهی در کنار بشارت به بهشت بیشتر مسئله انذار و ترساندن از عذاب الهی را مطرح کرده‌اند و دلیل آن این است که بشر خیلی با وعده انگیزه نمی‌گیرد بلکه از ضررها و عذاب‌هایی که به او خواهد رسید پرهیز می‌کند.
به گزارش ایکنا از همدان، آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان، در جلسه 103 تفسیر قرآن کریم که شامگاه دوم بهمن‌ماه در مسجد مهدیه همدان برگزار شد، در ادامه بحث اهداف مشترک انبیای الهی به بیان مطالبی پرداخت که در ادامه می‌خوانیم:
در جلسه قبل مطرح شد که یکی از اهداف مشترک پیامبران الهی «انذار» و «تبشیر» است، این مسئله در آیات مختلف قرآن کریم آمده است از جمله آیه ۱۹ سوره مائده که بیان شد.
«انذار» بیش از «تبشیر» در قرآن بیان شده است؛ انبیای الهی در کنار بشارت به بهشت بیشتر مسئله انذار و ترساندن از عذاب الهی را مطرح کرده‌اند و دلیل آن این است که بشر خیلی با وعده انگیزه نمی‌گیرد بلکه از ضررها و عذاب‌هایی که به او خواهد رسید پرهیز می‌کند، چراکه به گفته قرآن کریم انسان ضعیف خلق شده است «خُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا» (نساء/ آیه 28).
بیشتر بخوانید:
- منظور از فاصله زمانی بین بعثت پیامبران چیست
- قرآن کریم انبیای الهی را منذر معرفی می‌کند
- اتمام حجت پیامبران یعنی گرفتن بهانه‌ها از بشر
- هدف ارسال پیامبران اتمام حجت خداوند است
- تقویت اراده و عبرت انسان؛ دو هدف قرآن از بیان سرنوشت پیامبران
- نوع ذکر قرآن در مورد انبیا(ع) چگونه است
مهم این است که انسان مسیر خدا را طی کند، برای بشر ترس ویژگی مهمی است، پیامبران هم از این مسئله استفاده کردند و دست روی مسائلی گذاشتند که انسان از آن‌ها می‌ترسد، همان‌طور که اگر مرگ نبود انسان به خیلی از امور دست می‌زد، خود ما نیز اگر برخی از گناهان را انجام نمی‌دهیم به‌خاطر ترس است و اینکه ضرری به ما نرسد. همچنین این اقدام پیامبران برای نتیجه گرفتن است؛ این مسئله در قرآن کریم هم اشاره شده است؛ خداوند در آیه ۱۲ سوره یس می‌فرماید هر عملی که امروز انجام می‌دهید آثاری دارد «إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ۚ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ؛ بی‌تردید ما مردگان را زنده می‌کنیم و آنچه را پیش فرستاده‌اند و خوبی‌ها و بدی‌های برجا مانده از ایشان را ثبت می‌کنیم و همه چیز را در کتابی روشن که اصل همه کتاب‌هاست و آن لوح محفوظ است برشمرده‌ایم.»
اما در مورد گناه که اسامی مختلفی در مورد آن در قرآن کریم از جمله ذنب و اثم و... بیان شده است، هر کدام معنایی دارد، «ذنب» به دم حیوانات گفته می‌شود و منظور این است که این رفتار و نتایج ادامه دارد و در اصل گناه تمام‌نشدنی است، آثار برخی از گناهان در دنیا هم پدیدار می‌شود.
قرآن کریم در چندین آیه می‌فرماید وقتی گناهگاران را سمت عذاب می‌برند ملائک به آن‌ها می‌گویند مگر شما را انذار ندادند. «وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَىٰ جَهَنَّمَ زُمَرًا ۖ حَتَّىٰ إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ؛ و کافران گروه گروه به دوزخ رانده می‌شوند، چون به دوزخ رسند درهایش گشوده شود و نگهبانانش به آنان گویند: آیا پیامبرانی از جنس خودتان به سوی‌تان نیامدند که آیات پروردگارتان را بر شما بخوانند و شما را به دیدار این روزتان بیم دهند؟» (زمر/ آیه 71).
«سیق» به معنای راندن و با بار منفی است، قیامت که برپا می‌شود گناهکاران به‌صورت گروه‌های کوچک رانده می‌شوند، این افراد مانند حیوانات به سمت جهنم رانده می‌شوند. وقتی به جهنم می‌رسند اولین حرف کلیدداران و نگهبانان جهنم به آن‌ها این است که آیا شما رسول و پیامبری نداشتید که به شما بگوید امروزتان چه خبر است؟ اولین حرفی که خزانه‌داران جهنم به جهنمیان می‌گویند این است که آیا شما را نترسانده بودند و آیا پیامبری نداشتید «أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ».
جهنمیان هفت گروه می‌شوند و بهشتیان هشت گروه؛ چراكه جهنم هفت در و بهشت هشت در دارد. همچنین نکته دیگری که از این آیه (71 زمر) برداشت می‌شود اینکه در جهنم بسته است و خود جهنمیان آن را باز می‌کنند اما در بهشت از قبل گشوده شده و فرشتگان با سلام و احترام آن‌ها را راهنمایی می‌کنند.
قرآن کریم در مورد گروه‌هایی که در قیامت هستند در آیه 71 سوره اسرا می‌فرماید این گروه‌ها هر یک وابسته به امام خود است «يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ»؛ این موضوع و اینکه امام هر کسی در قیامت چه کسی است، در همین دنیا هم قابل فهم است، اینکه ببینیم پشت سر چه کسی در این دنیا حرکت می‌کنیم اگر پشت امیرالمؤمنین(ع) هستیم امام ما اوست اگر پشت یزید و شمر و فرعون هستیم در قیامت هم پشت سر آن‌ها خواهیم بود.
لقمان حکیم به پسرش گفت جوری از خدا بترس که اگر عبادت ثقلین هم با خودت به آن دنیا ببری باز هم بترسی که مبادا خدا تو را به جهنم ببرد، متأسفانه در روزگار ما این صحبت‌ها بیان می‌شود که چون خدا الرحم‌الراحمین است پس عذاب نمی‌کند درست است که هشت در باز بهشت و هفت در بسته جهنم داریم و رحمانیت خدا سبقت بر خشم او دارد، اما بالاخره جهنم هم وجود دارد و اگر آلوده شویم حتماً به جهنم می‌رویم، همان‌طور که خداوند در آیه 43 سوره حجر فرموده است: «وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِينَ و البته وعده‌گاه جمیع آن مردم گمراه نیز آتش دوزخ خواهد بود.»
در مورد جهنم خداوند در آیه 44 سوره حجر می‌فرماید: «لَهَا سَبْعَةُ أَبْوَابٍ لِكُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ؛ برای آن هفت در است، برای هر دری گروهی از پیروان شیطان تقسیم شده‌اند.» هفت در جهنم به‌دلیل کثرت جمعیت نیست بلکه تفاوت در گناهان است که افراد وارد آن می‌شوند، جهنم طبقات مختلفی دارد و هر چه پایین‌تر می‌رود اوضاع بدتر می‌شود که درک اسفل پایین‌ترین آن است.
در قیامت در مورد نذیرهایی که در دنیا ما را انذار داده‌اند سؤال می‌شود، یکی از نذیرهای امروز حوزه‌های علمیه و روحانیونی هستند که کلام قرآن کریم و ائمه(ع) را به مردم می‌رسانند. توجه داشته باشیم طی ۱۴۰۰ سال گذشته، اسلام به راحتی به دست ما نرسیده و علمای زیادی خون دل خورده، کشته شده و آزار دیده‌اند تا دین به ما برسد.
انتهای پیام
