معرفی ویژگی‌های مشترک جوامع بشری در سوره هود
یک قرآن‌پژوه همدانی به معرفی ویژگی‌های مشترک جوامع بشری در سوره هود پرداخت و علت هلاکت برخی جوامع را تشریح کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین صادق صالح، قرآن‌پژوه همدانی در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، اظهار کرد: در بخش اول سوره هود آیه 1 تا 24 خصوصیاتی از انسان را در هر جامعه‌ای که باشد، بیان می‌کند.
وی افزود: انسان دارای دو رویکرد حالت و تفکر است که یکی سبب بهره‌مندی، نشاط و خوشبختی اوست و دیگری سبب محرومیت، سرخوردگی و رنج و بلای اوست.
صالح بیان کرد: اگر انسان دارای صبر و عمل صالح باشد بهره‌مند خواهد شد و اگر این دو را نداشته باشد از هیچ حالتی بهره نمی‌برد یعنی در هنگام نعمت ناشکر و مغرور و... است و در هنگام نقمت و بلا نیز ناامید، سرخورده و عصبانی است.
وی یادآور شد: در بخش دوم که از آیات 25 تا 99 است، شش نمونه از جوامعی را که دارای این سیر و حرکت اجتماعی بوده‌اند را بیان می‌کند، جامعه‌ای که مسئولیت رهبری و هدایت آن را حضرت نوح به عهده داشت (آیه 25 تا 49)، جامعه‌ای که مسئولیت رهبری و هدایت آن را حضرت هود به عهده داشت (قوم عاد؛ آیه 50 تا 60) و جامعه‌ای که مسئولیت رهبری آن را حضرت صالح به عهده داشت (قوم ثمود؛ آیه 61 تا 68).
این قرآن‌پژوه ادامه داد: جامعه‌ای که مسئولیت رهبری کلان آن را حضرت ابراهیم(ع) به عهده داشت و حضرت لوط نیز در بخشی از آن جامعه، قوم لوط را رهبری می‌کرد (آیه 69 تا 83)، جامعه‌ای که حضرت شعیب رهبری آن را به عهده داشت (آیه 84 تا 95)، جامعه‌ای که مسئولیت رهبری و هدایت آن را حضرت موسی(ع) به عهده داشت (آیه 96 تا 99).
وی ادامه داد: در آیات 100 تا 123 به‌طور کلی خصوصیات و مشترکاتی از اعمال، رفتار و برخوردهای این اقوام با رهبرانشان و دستورالعمل‌های مسیر خوشبختی و سعادت را بیان می‌کند، همه این جوامع دارای دو گروه از مردم هستند، موافقین و تابعین از رهبران الهی جامعه و مخالفان آنها.
بیشتر بخوانید:
- بررسی نحوه ارتباط جامعه اسلامی با یهودیان و مسیحیان در جزء ششم قرآن
- بررسی رمز و راز خلقت در آیات سوره یونس
- ایمان به رهبر جامعه اسلامی از امتحانات جوامع بشری است
این قرآن‌پژوه به اشتراکات دیگر این اقوام اشاره کرد و گفت: سفارش رهبران به اینکه خدا یکی است پس فقط و فقط او را عبادت و عبودیت کنید، سفارش رهبران به استغفار و توبه به همه مردم و مخالفت مرفهین در این جوامع با رهبران و حاکمان الهی از ویژگی‌های مشترک این جوامع است.
وی ادامه داد: در همه این جوامع مخالفان با عذاب سختی هلاک شدند و موافقان به یک دلیل حفظ شدند و دلیل آیه 116 این سوره(هود) است «فَلَوْ لا كانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِكُمْ أُولُوا بَقِيَّةٍ يَنْهَوْنَ عَنِ الْفَسادِ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ قَليلاً مِمَّنْ أَنْجَيْنا مِنْهُمْ وَ اتَّبَعَ الَّذينَ ظَلَمُوا ما أُتْرِفُوا فيهِ وَ كانُوا مُجْرِمينَ؛ چرا در ميان مردمانى كه پيش از شما بودند جز اندكى كه از آن ميان نجاتشان داديم خردمندانى نبودند تا مردمان را از فساد كردن در زمين باز دارند؟ ظالمان از پى آسودگى و لذات دنيوى رفتند و گنهكار بودند.»
صالح با اشاره به وظیفه رهبران و موافقان آنان در یک جامعه، تأکید کرد: طبق آیه 120 این سوره، رهبران جامعه اسلامی و طرفداران آنان همیشه باید امیدوار باشند و در هیچ شرایطی نباید امید خود را از دست بدهند.
وی با اشاره به آیه 103 این سوره به‌عنوان جمع‌بندی از داستان این اقوام، گفت: این داستان‌ها برای افرادی که به آخرت ایمان داشته باشند مؤثر واقع می‌شود یعنی نه تنها در زندگی دنیا هدفمند هستند بلکه این اصل در عمل آنها نیز نمود دارد.
صالح اظهار کرد: طبق آیه 109 سوره هود «فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِمَّا يَعْبُدُ هَٰؤُلَاءِ ۚ مَا يَعْبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعْبُدُ آبَاؤُهُمْ مِنْ قَبْلُ ۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمْ نَصِيبَهُمْ غَيْرَ مَنْقُوصٍ؛ از آنچه اينان مى‌پرستند به ترديد مباش. جز بدان گونه كه پدرانشان پيش از اين مى‌پرستيدند، نمى‌پرستند. ما نصيب آنان را بى‌هيچ كم و كاست ادا خواهيم كرد.» مرفهین و سلبریتی‌ها هرچقدر هم که امکانات و برو بیا داشته باشند به نتیجه نخواهند رسید (آیه 109) که خداوند در آیه 113 همین سوره در این‌باره می‌گوید هیچ‌گاه به آنها گرایش پیدا نکنید که خوشبختی و یاری خدا را از دست می‌دهید.
وی یادآور شد: رهبران جامعه اسلامی و طرفداران آنها همیشه دارای دلیل و برهان قاطع هستند اما مخالفان آنها تنها تقلید یا تبعیت کورکورانه میکنند. این سوره و داستان‌های آن برای رهبر جامعه اسلامی، مؤمنان و طرفداران او باعث دلگرمی و قوت قلب می‌شود (آیه 120).
انتهای پیام
