سیدمحمود نجاتی حسینی(خراسانی)، دین‌پژوه و مدیر گروه دین انجمن انسان‌شناسی ایران بر این باور است که نفوذ، گستره و تشعشع کنونی ناسیونالیسم فرهنگی ملی‌گرایی و «فرهنگ ایران‌گرایی باستان»، رقیب و بدیلی برای «فرهنگ اسلام‌گرایی سنتی» است و خواهد بود؛ مگر اینکه در یک مصالحه تمدنی معقول، منطقی و عقلانی، دو فرهنگ «ایران‌گرایی و اسلام‌گرایی» به نوعی تعامل، تفاهم و توافق گفت‌وگویی و سازنده برای حفاظت از «آینده دین» نائل شوند. شخصاً به این مصالحه تمدنی، معنوی و اخلاقی مهم، مؤثر، مقوم و استراتژیک میان «ایران، اسلام، ملیت، دین، مدرنیته و سنت» اطمینان و امید دارم.

در پداگوژی دینی (پرورش دینی دین داران و مخاطبان و معتقدان) میان تعلیم دینی و تربیت دینی با دعوت دینی و تبلیغ دینی یک رابطه سیستمی مستمر و ناگسستنی وجود دارد که محور رسالت نبوت و امامت شیعی بوده است.

سیدمحمود نجاتی حسینی گفت: زیمل دین‌داری را عامل پویایی جامعه می‌داند که می‌تواند جامعه جدید را بسازد، اما چیزی درباره تضاد دنیا و آخرت نمی‌گوید.