بخل، اسراف و مصادیق دنیاطلبی از منظر قرآن
نماینده ولی‌فقیه در همدان در جلسه تفسیر موضوعی قرآن کریم با اشاره به مصادیقی در مورد بخل و اسراف، بیان کرد: اگر انسانی متمکن در خرج کردن برای خانواده و فامیل خود بخل بورزد از جمله گناهانی را مرتکب شده که به تکشف‌الغطا تعبیر می‌شود.
به گزارش ایکنا از همدان، حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله شعبانی موثقی، نماینده ولی‌فقیه در استان همدان، در بیست‌وچهارمین جلسه تفسیر موضوعی قرآن که شامگاه گذشته، پنجم دی‌ماه در مسجد مهدیه همدان برگزار شد، اظهار کرد: در جلسه گذشته در مورد مصرف مسائلی مطرح شد از جمله اسراف و اقتار، اما آنچه مورد تائید اسلام است مصرف در حد کفاف است.
وی افزود: براساس روایات، اسراف کردن یا از طرفی بخل در خانواده از جمله گناهان و محرمات است، اگر انسانی متمکن در خرج کردن برای خانواده و فامیل خود بخل بورزد از جمله گناهانی را مرتکب شده که به تکشف‌الغطا تعبیر می‌شود یعنی گناهی که موجب کنار رفتن پرده از گناهان می‌شود.
امام‌جمعه همدان یادآور شد: پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید اگر مؤمن تمکن داشته باشد و خدا مالی را به او بخشید باید او هم در خانواده این مال را توسعه دهد و به خانواده خود را از لحاظ مالی سخت نگیرد، باید توجه داشت که این از مصادیق دنیاطلبی نیست بلکه در این مورد روایت داریم خداوند از کسی راضی است که برای خانواده خود تلاش می‌کند و نسبت به آنها بخل نمی‌ورزد.
وی با اشاره به تعریف اسراف، تبیین کرد: اسراف آن است که چیزی ضایع شود، استفاده نشود و به هدر رود، به‌طور مثال داشتن 10 عدد لباس اسراف نیست بلکه اگر از لباس مهمانی در جایی نامناسب که زودتر از بین می‌رود استفاده شود بنا بر روایتی از امام صادق(ع) اسراف و حرام است.
بیشتر بخوانید:
شعبانی با بیان اینکه در بحث فقهی برخی از مصادیق اسراف حرام و در برخی مصادیق مکروه است، یادآور شد: در این بین اتلاف تدریجی نیز یکی از مواردی است که به‌عنوان اسراف حرام تلقی می‌شود.
نماینده ولی‌فقیه در همدان تصریح کرد: امام علی(ع) می‌فرماید مسرف سه نشانه دارد؛ چیزی را می‌خورد که پولش را ندارد یا در شأن او نیست، لباسی به تن می‌کند که پول آن را ندارد (به‌طور مثال در جامعه امروزی شخص پول لازم را ندارد اما باید لباس برند بپوشد)، و نشانه سوم خرجی می کند که پول آن را ندارد.
وی تأکید کرد: مصرف بالاتر از سطح عمومی جامعه نیز از مصادیق اسراف است، حتی اگر این فرد پول دارد و فراتر از سطح جامعه استفاده می‌کند حرام است. یکی دیگر از مصادیق اسراف استفاده مال در مسیر حرام است که این گناهی چندجانبه است.
نماینده ولی‌فقیه در همدان با بیان اینکه گناه در جامعه اثرگذار است، توضیح داد: زندگی که با اسراف و صرف مال در محرمات، شرب خمر و آزار همسایگان آغاز شود گرفتاری و مشکلات از تبعات آن خواهد بود، شاید برخی از افراد و یا رسانه‌های دشمن این سخن را تمسخر کنند اما سخن خداوند است که گناه تأثیر و تبعات دارد، همان‌طور که معنویت و پاکی در افراد و مردم جامعه اثر دارد گناه نیز دارای تبعات و اثراتی است. البته در این بین سنت استدراج هم که قرآن بیان می‌کند وجود دارد که در آیه 44 سوره قلم می‌فرماید «سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لاَ يَعْلَمُونَ؛ واگذار! ما آنان را از آنجا که نمی‌دانند به تدریج به سوی عذاب پیش می‌بریم.»
شعبانی اظهار کرد: عدم رعایت اولویت در سرمایه‌گذاری نیز از دیگر مصادیق اسراف در اسلام است، به‌طور مثال در بودجه‌بندی کشور نیز اگر بودجه در جایی که اولویت است تزریق نشود از مصادیق اسراف است، در مسائل شهری اگر مناطقی از شهر را سنگ‌فرش کنیم که مناطق حاشیه شهر دارای چاله‌هایی است دچار اسراف شده‌ایم.
وی با بیان اینکه مطالبی که در باب اقتصاد طرح می‌شود مباحث کلی و راهبردهای اقتصادی اسلام است، گفت: مباحث اختصاصی در فضاهای دانشگاهی و در بین اقتصاددانان باید مطرح شود. در بحث عدالت اقتصادی از نظر اسلام هدف توسعه رفاه در جامعه در کنار معنویت است انسانی که مدام درگیر قسط و مشکلات اقتصادی است معنویتش آسیب می‌بیند و نمی‌تواند به مسائل معنوی بپردازد، از طرفی این رفاه عمومی ابزاری برای رشد معنوی افراد در جامعه است. همان‌طور که معصوم(ع) می‌فرماید روز خود را به سه قسمت تقسیم کنید و تنها یک قسمت آن را به کار مربوط بپردازید.
وی افزود: در اقتصاد اسلامی قرض‌الحسنه بسیار مورد تأکید است که آثار فراوانی دارد 40 سال است که بحث ربوی بانک‌ها اصلاح نشده، در این زمینه مشکل قانون وجود ندارد بلکه در اجرا این اشکال وارد است. اگر دولت‌ها در زمینه اقتصاد تقصیراتی دارند مردم باید ورود پیدا کنند مردم خود به یکدیگر قرض دهند و دستوراتی مثل خمس و زکات و... را انجام دهند.
امام‌جمعه همدان بیان کرد: کمک‌های مؤمنانه که در ایام کرونا در کشور شکل گرفت نشان داد در عرصه اقتصاد ظرفیت‌های خوبی وجود دارد و اگر این حرکت در تولید شکل بگیرد اتفاقات بسیار خوبی رقم خواهد خورد.
وی ادامه داد: در تکافل عمومی دولت موظف است طبقات مختلف اقتصادی جامعه را به هم نزدیک کند. امام علی(ع) در نامه خود به مالک اشتر که اصول اصلی مسئولیت‌پذیری در آن مطرح شده در توصیه‌های اول خود به مالک اشتر فرمانروای مصر می‌فرماید «تو را به مصر فرستادم تا آنجا را آباد کنی و آن را توسعه دهی و اعتماد مردم به تو جلب نمی‌شود تا دولت تو کریمه نباشد» یعنی در دولت اسلامی کرامت مردم باید رعایت شود و بار از دوش مردم برداشته شود.
شعبانی گفت: در جایی دیگر امام(ع) در خطبه خود در مورد فردی که در دستگاه ایشان اختلاس کرده می‌فرماید پول را برگردان وگرنه با شمشیری که هر کس را با آن بزنم به جهنم خواهد رفت گردنت را می‌زنم؛ این رفتار حاکم اسلامی در برابر مفسد اقتصادی است.
انتهای پیام
