گناه به معنای انکار عملی ربوبیت تشریعی خداوند است

به گزارش ایکنا از همدان، آیت‌الله حبیب‌الله شعبانی موثقی، نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان، شب گذشته در شصت و یکمین جلسه تفسیر قرآن کریم که در مسجد مهدیه همدان برگزار شد، در ادامه تفسیر سوره حمد، با اشاره به آیه «الحمدلله رب‌العالمین» اظهار کرد: در جلسه قبل گفتیم رب به معنای مالک، مدبر و تربیت‌کننده است و ربوبیت خدا دو حالت تشریعی و تکوینی دارد.

وی افزود: براساس اولین آیه سوره حمد، اولین صفتی که خداوند را به خاطر آن ستایش می‌کنیم «ربوبیت» است. چون خداوند رب ماست او را ستایش می‌کنیم؛ در بین هزار اسم و تجلی مختلف که خدا در عالم دارد اولین ویژگی او رب بودن است، به دنبال آن رحمانیت، رحیم بودن و مالکیت مطرح می‌شود، این چهار صفت پروردگار عالم در حمد ما دخالت دارد.

شعبانی تصریح کرد: در این آیه می‌شد به جای رحمان و رحیم، صفات دیگر به‌طور مثال شاهد و عالم بودن یا سمیع بودن و... مطرح شود، اما بعد از الله مسئله اول ربوبیت، سپس رحمانیت، رحیم بودن و مالکیت بیان شده است. مسئله ربوبیت مسئله بسیار مهمی است، اکثر افرادی که کافر هستند در ربوبیت خداوند کافر هستند نه در خالقیت او.

بیشتر بخوانید:

• مالک بودن خداوند همراه با دوستی و مبتنی بر مهرورزی است
• مالکیت خداوند در عالم حقیقی است
• اصلی‌ترین مشکل بشر فراموش کردن «رب» است
• رحمت خداوند گاه رحمانیه و گاه رحیم است
• تمام رحمت خداوند در روز قیامت تجلی پیدا می‌کند
• «الله»؛ اسم علم خاص خداوند که تمام صفات کمال و جلال را داراست

امام جمعه همدان با تشریح مسئله ربوبیت تکوینی و تشریعی بیان کرد: در ربوبیت تکوینی چه بخواهیم چه نخواهیم خداوند رب است، ربوبیتی که فقط مختص مسلمانان نیست بلکه مختص کل عالم است. در ربوبیت تشریعی خداوند می‌خواهد به اختیاراتی که بندگان دارند جهت دهد، در این ربوبیت خداوند اختیار انتخاب راه را برای رشد به ما می‌دهد و با تعیین چارچوب‌ها می‌خواهد ما را هدایت کند؛ همان‌طور که در آیه «إِنّٰا هَدَيْنٰاهُ السَّبِيلَ» به این مسئله ربوبیت تشریعی اشاره شده است. 

وی با بیان اینکه ربوبیت تشریعی یعنی هدایت‌گری خداوند، گفت: پس از اعتقاد به ربوبیت تکوینی به ربوبیت تشریعی خداوند می‌رسیم، انبیای الهی مصداق بارز ربوبیت تشریعی خداوند هستند، بسیاری از اعمال و احکام از سوی انبیا برای ما به‌عنوان الگو و تجلی ربوبیت خداوند به منصه ظهور گذاشته شده است.

نماینده ولی فقیه در همدان اظهار کرد: ما انسان‌ها در طول زندگی همواره در دو مسیر قرار داریم که در انتخاب این مسیر باید از خداوند جهت‌دهی و هدایت بخواهیم. حلال و حرام‌ها برای رشد خود انسان است اگر انسان به قوانین شریعت عمل نکند یعنی ربوبیت تشریعی خدا را قبول نکرده است. این اعمال و احکامی که خداوند قرار داده موجب رشد است؛ همچون مربی ورزشی که تمرین‌هایی را به یک ورزشکار می‌دهد تا رشد کند. 

شعبانی با تأکید بر اینکه گناه به معنای انکار عملی ربوبیت تشریعی خداوند است، یادآور شد: عمل نکردن احکام و انجام گناه؛ خارج شدن از این ربوبیت تشریعی است. اولین سؤالی که در شب اول قبر از بنده می‌شود «مَن رَبُک؟» است کسی می‌تواند پاسخ این سؤال را دهد که ربوبیت تشریعی خداوند را پذیرفته باشد.

امام جمعه همدان با بیان اینکه ربوبیت تشریعی خداوند از شئون رب تکوینی است، ادامه داد: رب تشریعی یعنی خداوند برای رشد من و شما امر و نهی کرده است و تنها کسی بایدها و نبایدها را می‌تواند به انسان‌ها بگوید رب تشریعی است. همان‌طور که پزشکی دستوری به بیمار خود می‌دهد، وقتی خداوند می‌گوید غیبت نکنید آثار او دامنش را می‌گیرد. اثر تکوینی گناه، ذاتش آتش است. لذا، ربوبیت تشریعی برای نجات دادن ماست که با آن می‌توان به کمال رسید و نتیجه تبعیت از ربوبیت خداوند رشد خود ماست.

شعبانی با اشاره به اینکه غالب دعاهای قرآنی با ربنا آغاز می‌شود، گفت: یکی از شئونات ربوبیت سنت امداد است، در قرآن کریم آمده است که خداوند در سر دوراهی قرار گرفتن بنده را کمک می‌کند. انتخاب راه خدا و یا کفر در ابتدا با بنده است و اما بعد از آن هدایت و هول دادن با خداوند است. اینکه در بعضی آیات گفته شده که هم هدایت و هم گمراهی به دست خداوند است؛ منظور این است که پس از انتخاب بنده، خداوند او را در مسیر انتخاب شده هدایت می‌کند.